Disorder of Written Expression

সেইদনা ইন্টাৰেনটত কিবা খুচৰি ফুৰোত আৰ্টিকল এটা চকুত পৰিল য’ত Disorder of Written Expression ৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা আছিল।

আমি কেতয়াবা কিছুমান সৰু সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ ক্ষেত্ৰত দেখিবলৈ পাওঁ যে সিহঁতে লিখিবলৈ খুব এলাহ কৰে অথবা লিখোত বহুত সময় লয়। ধৰক সৰু কিবা এটা লিখিবলৈ দিলে আন ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে যদি সম্পূৰ্ণকৈ লিখোতে দহ মিনিট সময় লয় সিহঁতে আধা ঘন্টা সময়ো ল’ব পাৰে। কেতিয়াবা হয়তো নিলিখিবও পাৰে। কেতিয়াবা কিবা-কিবি অজুহাত দেখোৱাই আধাতে শেষ কৰি গা এৰা দিয়ে। এনেকুৱা কিয় কৰে তেঁওলোকে? বানান ভুল হোৱাৰ ভয়তনে, আখৰ বেয়া হোৱাৰ আশংকাত।

Disorder of Written Expression কি?

কিছুমান ল’ৰা-ছোৱালীৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় যে সিঁহতে মৌখিক ভাৱে যিমান ভালকৈ উত্তৰ এটা দিব পাৰে কিন্তু লিখাত সিমান পাৰদৰ্শিতা দেখুৱাব নোৱাৰে। যিকোনো প্ৰকাৰে লিখা কামটোৰ পৰা গা এৰা দিব বিচাৰে। এই লিখাৰ ক্ষেত্ৰত দিয়া বিসংগিতকে Disorder of Written Expression বা Dysgraphia বুলি কোৱা হয়। Disorder of Written Expression বা dysgraphia শব্দেকইটা যদিও আমাৰ মাজত বহুলভাৱে প্ৰচিলত নহয়, কিন্তু ইয়াৰ লক্ষণসমূহ হ’লে একবাৰে নোহোৱাও নহয়। এইসমূহ কিছুমান সৰু সৰু ল'ৰা-ছোৱালীৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। কিন্তু বয়স অনুযায়ী বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে। বিশেষকৈ ছোৱালীতকৈ ল’ৰাৰ ক্ষেত্ৰত এনে লিখাৰ আঁসোৱাহ বেছিকৈ দেখিবলৈ পোৱা যায়।

Disorder of Written Expression ৰ লক্ষন সমূহ

• লিখোতে বহুত বানান ভুল হোৱা,
• দাৰি, কমা বহুৱাব নজনা,
• সৰু সৰু ব্যাকৰণ ভুল কৰা,
• বাক্য এটাৰ গাঠনি ভালকৈ কৰিব নোৱাৰা,
• হাতৰ আখৰ বেয়া,
• পেৰেগ্ৰাফ এটা ভালকৈ বনাব নজনা,
• আৰু কিছুমানৰ কাৰণে পেন বা পেঞ্চিলডাল ধৰাটোও টান হৈ পৰে,
• নিজৰ আখৰখিনি নিজেই পঢ়োতে অসুবিধা পোৱা,
• লিখাবোৰ বাৰে বাৰে মোহাৰি পেলোৱা, আৰু বহুতো

যদিও দেখাত এইটো এটা সাধাৰণ কথা, সময়ত ইয়াক গুৰুত্ব নিদিলে পিছলৈ সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। এই ভুলবোৰ সাধাৰণতে শিশুৱে প্ৰথম আখৰ শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰোতেই কৰা দেখা যায়। প্ৰথমতেই যদি এই ভুলবোৰ শুধৰোৱা নাযায় পিছলৈ পঢা-শুনা ক্ষেত্ৰখনত ইয়াৰ প্ৰভাৱ বেয়াকৈ পৰিব পাৰে। ডাঙৰ হোৱাৰ লগে লগে যেতিয়া পঢ়া-লিখাৰ বোজা  বাঢ়িব তেতিয়া তেঁওলোকে এইবোৰ কাৰণত লিখা কামটোক অৱহেলা কৰিব। আৰু যদি পিছলৈও এনেকুৱা ধৰণৰ ঘটনাই ঘটি থাকে তেঁওলোক হতাশাত ভুগিব পাৰে।

ইয়াৰ পৰা কেনেকৈ হাত সাৰিব?

এই লিখাটো পঢ়ি  বৰ বিশেষ চিন্তিত ন’হব কাৰণ এই বিসংগতি সমূহে দেখা দিয়া মানেই  Disorder of Written Expression নহয়। প্ৰথম কিবা এটা শিকোতে ভুল হোৱাটো স্বাভাৱিক। কিন্তু এই ভুলবোৰক গুৰুত্ব নিদিলেহে পিছত সৰু সৰু কথাই ডাঙৰ হ'ব।

ইয়াৰ আচল কাৰণ মনোবিজ্ঞানীসকলে উলিয়াব পৰা নাই যদিও শিকোতেই ভুলৈক শিকা বা অমনোযোগীতাৰ বাবে এনেকুৱা ঘটনা ঘটিব পাৰে বুলি ধাৰণা কৰিছে। যদি আপুনি আপোনাৰ শিশুটোৰ মাজত এনেকুৱা কিছুমান আঁসোৱাহ দেখা পাইছে, তেতিয়া দেৰি নকৰি সজাগ হঁওক। যদি আপুনি শিশুটোৰ ভুলখিনি প্ৰথমৰপৰাই শুধৰাই যায়, তেতিয়া শিশুটোৱে নিজৰ ভুলখিনি ধৰা পেলাব পাৰিব‌। আপুনি নিজেই কথাখিনি লক্ষ্য কৰি বিদ্যালয়টো যাতে কথাটোৰ ওপৰত অলপ গুৰুত্ব দিয়ে, সেইটো জনাবলৈ নাপাহৰিব।

কোনটো আখৰ লিখিলে শিশুটোৱে ভুল কৰে বা টান পায় সেইটো মন কৰি তাক বাৰে বাৰে লিখিবলৈ লগাওঁক। আন অভিভাৱকৰ লগত আলোচনা কৰক, তেঁওলোকেও সমাধান দিব পাৰে। কিন্তু এইবোৰ কথাত গুৰুত্ব নিদিয়াকৈ নাথাকিব ন'হলে Disorder of Written Expression দৰে  সমস্যাৰ সৃষ্টি হ'ব পাৰে।

ডিমেনচিয়া (Dementia) আৰু ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা

মানুহজনে লাহে লাহে কথাবোৰ বেছিকৈয়ে পাহৰিবলৈ ধৰিলে। প্ৰথমতে কাৰোবাৰ নামটো, তাৰপিছত বাৰ, তাৰপিছত তাৰিখ এনেদৰে তেওঁৰ জীৱনত নতুনকৈ ঘটিবলৈ ধৰা ঘটনা বোৰো পাহৰি যাবলৈ লৈছে। কেতিয়াবা এনেকুৱাও হয় নিজেই ধুনীয়াকৈ সজাই পৰাই লোৱা ঘৰখনকো লোকৰ ঘৰ বুলি ভাবি ওলাই যাব বিচাৰে। ঘৰৰ মানুহেও কি হৈছে ধৰিব পৰা নাই সেয়ে ডাক্তৰৰ ওচৰলৈ লৈ গৈ গম পালে যে মানুহজন ডিমেনচিয়া বুলি ৰোগ এটাত আক্ৰান্ত। ডাক্তৰৰ মতে এই ৰোগটো সম্পূৰ্ণকৈ ভাল কৰিব নোৱাৰিলেও বেছিকৈ আক্ৰান্ত হোৱাৰ পৰা ৰোগীজনক ৰক্ষা কৰিব পাৰি। ইয়াৰ কাৰণে ঘৰখনৰ লগতে বাকী মানুহৰো সহায় সহযোগিতাৰ খুবেই বেছি। ডাক্তৰী ঔষধতকৈও বেছি প্ৰয়োজন মানুহজনক সংগৰ।

সেই মানুহজনৰ পাহৰা বেমাৰটোক বহুতে বেলেগ বেলেগ ধৰণে কোৱাও কাণত পৰিছিল। কিছুমানে তেওঁক এনেকুৱাকৈ ব্যৱহাৰ কৰিছিল বা কিছুমানে এতিয়াও কৰে যেন তেওঁ আৰু একো কথাই গম নাপায়, সকলোবোৰ পাহৰিলে। কথা এটা ক'লেও যেন ভুলকৈহে ক'ব। এইখিনিতে এটা সুখবৰ দিঁও যে মানুহজনে এতিয়া সুস্থ। কথাবোৰ আগৰদৰে পাহৰি নাযাই, দুই এটা পাহৰি গ'লেও কোনোবাই শুধৰাই দিলে মনত পেলাব পাৰে। কিন্তু সমস্যাটো হ'ল আজিকালি তেওঁ আগতকৈ খুব কম কথা কয় কিয়নো তেওঁৰ মনত চাগে সোমাই গৈছে যদি তেওঁ কিবা ভুলকৈ কৈ দিয়ে। এইবোৰৰ প্ৰধান কাৰণ আমাৰ সমাজৰ এচাম মানুহ যিয়ে তেওঁৰ ওচৰতে বাৰে বাৰে ভুলকৈ কৈছে বুলি প্ৰতিপন্ন কৰিবলৈ বিচৰাটো। তেনে চামৰপৰা ডিমেনচিয়া বুলিয়েই নহয় যিকোনো ৰোগীকে আঁতৰাই ৰখাটো খুবেই প্ৰয়োজন। লগতে আন মানুহবোৰো সচেতন হোৱাটো দৰকাৰ। এটা কথা মনত ৰখা দৰকাৰ যে ৰোগীজনেহে পাহৰিছে আপুনিটো পাহৰা নাই, তেনে ক্ষেত্ৰত তেওঁক ইতিকিং অথবা তাচ্ছিল্য কৰা সলনি ভালদৰে শিকাই নিদিয়ে কিয়।

ডাক্তৰক দেখুৱাই যেতিয়া গম পালে যে তেওঁৰ কথাবিলাক পাহৰাৰ কাৰণ হ'ল ডিমেনচিয়া। ডাক্তৰে যদিও দৰৱ দিলে লগতে ক'লে যে এক ছেকেণ্ডৰ কাৰণেও মানুহজনক অকলশৰীয়া অনুভৱ কৰিবলৈ নিদিব আৰু যিমান পাৰে তেওঁৰ লগত কথা পাতক, বেলেগ কামত ব্যস্ত কৰাই ৰাখক। তেতিয়াৰ পৰা:

• তেওঁলোকে মানুহজনক কেতিয়াও অকলশৰে নাৰাখে, লগত কোনোবা নহয় কোনোবা এজন থাকেই।
• তেওঁৰ ভাল লগা পুৰণা কথাসমূহ উলিয়াই যাতে ব্যক্তিজনে কথা পাতিবলৈ এটা বিষয় পায়।
• তেওঁক আধা ঘণ্টা এক ঘণ্টাৰ কাৰণেই হ'লেও ডায়েৰী লিখিবলৈ দিয়ে অথবা খেলৰ দৰে সৰু সুৰা অংক কৰিবলৈ দিয়ে। যিবোৰ প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ৰ প্ৰথমতেই শিকোৱা হয়। মুঠতে যিমান পাৰি তেওঁক ব্যস্ত কৰি ৰাখে।
• তেওঁৰ লগত কথা পাতি পাতি যিমান পাৰে একেবাৰে সহজ কিছুমান প্ৰশ্ন সোধে যেনে আজিৰ তাৰিখ, বাৰ ইত্যাদি। যদি তেওঁ নোৱাৰে মৰমৰে শুধৰাই দিয়ে।
• তেওঁ পাহৰি গ'লে তেওঁক আশ্বাস দিয়ে যে সৰু সৰু কথা সকলোৱে পাহৰে এইটো একো ডাঙৰ কথা নহয়।
• এইবোৰৰ কাৰণে আটাইতকৈ প্ৰয়োজনীয় কথাটো হ'ল মৰম, ধৈৰ্য আৰু গুৰুত্ব।

এনেদৰে তেওঁৰ লগত কৰোতে কৰোতে তেওঁ লাহে লাহে সুস্থ হৈ উঠিছে। আজিকালি পাহৰাটো কমিছে সৰু সুৰা দুই এটা ভুল কৰিলেও আগৰদৰে নহয়।এইবোৰৰ লগতে খাদ্যটোও বহুত নিৰ্ভৰ কৰে। সময়মতে যাতে তেওঁ আহাৰ গ্ৰহণ কৰে তাৰ ওপৰতো চকু দিয়া উচিত। এনেক্ষেত্ৰত ঘৰৰ মানুহৰ লগতে কাষে বাৰে থকা সমূহ মানুহ তেওঁৰ লগত সজাগ হোৱাটো খুবেই প্ৰয়োজন।

ডিমেনচিয়াৰ লক্ষণসমূহ ব্যক্তি অনুযায়ী বেলেগ বেলেগ, ইয়াৰ প্ৰকাৰো বেলেগ বেলেগ হয় আৰু বেমাৰবিধনো কিয় হয়,এইবিষয়ে কোনো ডাক্তৰক সুধিলে ভালকৈ বুজাই দিব পাৰিব। অথবা আপুনি নিজেও ইণ্টাৰনেটত পঢ়ি অলপ আইডিয়া কৰিব পাৰিব। কেৱল এইটো জানক যে এই ডিমেনচিয়া ৰোগটো আজিকালি প্ৰায় কমন হৈ উঠিছে। বয়সৰ লগে লগে এইবিধ ৰোগে দেখা দিয়ে। সাধাৰণতে ৬৫বছৰৰ পিছত এই ৰোগে দেখা দিয়ে যদিও কিছু কিছু ক্ষেত্ৰত ৪০/৫০বছৰ বয়সতো ডিমেনচিয়া হ'ব পাৰে। পৃথিৱীত প্ৰায় ৪৭.৫ মিলিয়ন এই ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তি আছে।

আমিবোৰ বেছি আৱেগিক নে আমাৰ সহনশীলতাৰ অভাৱ!

আমি বেছি আৱেগিক নে আমাৰ সহনশীলতাৰ অভাৱ! বাৰে বাৰে এই প্ৰশ্নটোৱে মনটো জোকাৰি যায়। কেৱল মইয়ে নহয় আৰু বহুতেও চাগে নিজকে এবাৰৰ কাৰণে সুধিবলৈ বাধ্য হয় এই কথাটো। আজিকালি যেতিয়াই ফেচবুকটো খোলো তেতিয়াই এনেকুৱা লাগে মই যেন ফেচবুকৰ সলনি বেলেগ ক'ৰবাতহে সোমালো।

আগতে টিভিৰ নিউজ চেনেলকেইটাৰ টক শ্ব'ত অথবা টিভিত লাইভ কৰি থাকিলে পাৰ্লিয়ামেণ্টতহে দেখিছিলো ইমান তৰ্ক বিতৰ্ক। আজিকালি আৰু এটা মাধ্যম বাঢ়িল সেইটো হ'ল ছচিয়েল মিডিয়া। বিশেষকৈ ফেচবুক‌। নিঃসন্দেহে ফেচবুকে বহুত ধৰণে বহুতক সহায় কৰিছে, অথবা নিজৰ ভাৱ প্ৰকাশ কৰিবলৈ এখন মজিয়া দিছে। সংযোগ হেৰাই যোৱা মানুহ সমূহৰ মাজত আকৌ যোগাযোগ স্থাপন কৰিছে (ফেচবুকৰ উদ্দেশ্যই সেইটো আছিল।)

কিন্তু আজিকালি ফেচবুকত মানুহে এনেকুৱা এখন মজিয়া বনাই লৈছে য'ত কাৰোবাৰ ব্যক্তিগত জীৱনক লৈ হেতালি খেলিবলৈ সংকোচ নকৰে। পাহৰি কিয় যায় যে ফেচবুকখন এখন 'ডিজিটেল চ'চাইটি'। আপুনি কি কৰে , কি কয় বাকী হাজাৰজনে দেখি আছে। ঠিক আপোনাৰ গাঁৱত বা চহৰত আপোনাক দেখাৰ দৰে। পাহৰি নাযাব কোনোবাই কৈ থৈ গৈছিল 'আপোনাৰ ব্যৱহাৰেই আপোনাৰ পৰিচয়।' ঠিক তেনেদৰে ফেচবুকত আপোনাৰ মন্তব্যই আপোনাৰ পৰিচয়।

কথাতে কয় 'হস্তীৰো পিছলে পাৱ, সজ্বনৰো বুৰে নাৱ' তেনেক্ষেত্ৰত কাৰোবাৰ জিভা পিছল খাই কিবা এটা ওলোৱাটো একো ডাঙৰ কথা নহয়। কিন্তু সেই কথাটোকে কিছুমান মানুহে ইমান ডাঙৰ কৰি পেলাই যে তেওঁৰ ব্যক্তিগত জীৱনক সামৰিও কথা ক'বলৈ নাপাহৰে। তেওঁৰ গুৰি গোষ্ঠীয়ে উঘালি আনি গোটেই সমাজৰ আগত পাত পাত কৰিলেহে শান্তি পায়। কিছুমান এনেকুৱা কমেণ্টো চকুত পৰে যিখিনি দেখি সেই কমেণ্ট কৰা মানুহজনৰ প্ৰফাইলটো নাচালেও গম পোৱা যায় তেওঁৰ মানসিকতা কেনেকুৱা হ'ব পাৰে।

এইবোৰ দেখিলে শুনিলে এনেকুৱা লাগে আমি মানুহবোৰ ক'লৈ গৈ আছো। এখন শিক্ষীত সমাজত বাস কৰি এনেকুৱা কিছুমান নিকৃষ্ট ভাষা ব্যৱহাৰ কৰি আমি কি বুজাব বিচাৰো। কেতিয়াবা এনেকুৱাওটো হ'ব পাৰে মানুহজনে/গৰাকীয়ে ক'লে কিবা এটা আপুনি বুজিলে কিবা এটা। যদি তেওঁ ন'কবলগীয়া কথাই কৈছিল তেন্তে তেওঁৰ লগত ভালদৰে আলোচনা কৰি বুজাই নিদিলে কিয়? এটা কথা সদায় মনত ৰখা উচিত সমালোচনা আৰু বিতৰ্ক একেই নহয়। সমালোচনা যদি সুস্থ হয়, ই বহুতৰ জীৱনত ধনাত্মক প্ৰভাৱ পেলায়। কিন্তু আজিকালি হিতে বিপৰীতহে হোৱা দেখা যায়। সমালোচনাৰ নামতে যিহকে তিহকে কৈ নিজৰ লগতে আনৰো প্ৰতিচ্ছবিখন কিয় বেয়া কৰে।

এই ঘটনাৰ প্ৰয়োভৰ দিনে দিনে বাঢ়ি গৈছে। আজি যদি কোনোবা এজনৰ ফটো বা ষ্টেটাচত আক্ৰমণ কৰিলে কাইলৈ আকৌ আন এজনৰ। এইবোৰ দেখি-শুনি কেতিয়াবা এনেকুৱা লাগে যে কোনোবাই কাৰোবাৰ লগত প্ৰতিশোধ লোৱাৰ মাধ্যম হিচাপেহে ফেচবুকক লৈছে। এইবোৰৰ জৰিয়তে তেঁওলোকে কি বুজাবলৈ যায় তেঁওলোক একোজন বিজ্ঞ নে তেঁওলোক লগাতকৈ বেছি আৱেগ। নে কোনোবাখিনিত  আমাৰ সহনশীলতাৰ অভাৱ ঘটিছে। এখন সুস্থ সমাজত বাস কৰি কথাবোৰো সুস্থভাৱে ভাবো আহকচোন। তেতিয়াই আমি আকৌ আমাক আমাৰ মাজত ঘূৰাই পাম।

সফলতানো কি?

কেতিয়াবা মনলৈ আহে সফলতানো কি? বহুত ভাবি ভাবিও দেখোন একো উত্তৰ নাপাওঁ। কিন্তু বিয়াৰ পিছত এটা প্ৰশ্নৰ সন্মুখীন বাৰুকৈয়ে হৈছিলো 'বিয়া হৈ কি কৰি আছা চিম্পলী হাউছ ওৱাইফ নে?' প্ৰশ্নটো শুনি অবাক হোৱা নাছিলো দুখ লাগিছিল ভাবি যে হাউছ ওৱাইফ হোৱাটো চিম্পোল কথা নেকি। নে মানুহে ভাবে চিম্পোল বুলি।

বিয়া হৈ নতুন জেগালৈ আহি দুটামান ইণ্টাৰভিউ দিয়াৰ পিছত মই চাকৰি এটা পালো যদিও সেই প্ৰশ্নটোৱে মোক মাজে মাজে এতিয়াও খুন্দিয়াই থাকে। 'হাইছ ওৱাইফ' ৰ আঁৰত যে কিমান ত্যাগ, কষ্ট লুকাই থাকে সেইটো বুজিবলৈ চেষ্টা কৰা উচিত। মই এতিয়া কৰিব পাৰিছো কাৰণে চাকৰিটো কৰি আছো। পিছত কেতিয়াবা কিবা কাৰণত এৰিব লগা হ'লে মই কি জীৱনটোত বিফল হ'ম নেকি।

এতিয়া নিজৰ কথা বাদ দি আচল কথালৈ আহিছো জীৱনত সফলতানো কি? সকলোৰে কাৰণে ইয়াৰ সংজ্ঞা বেলেগ বেলেগ হ'ব পাৰে। কিন্তু এইটোৱে অকল নিজৰ কেৰিয়াৰতে সফল হোৱাটোৱেই নুবুজায়। আপুনি এগৰাকী মাতৃ হিচাপে সফল হ'ব পাৰে, পত্নী হিচাপে, জীয়ৰী হিচাপে, বোৱাৰী হিচাপে, কাৰোবাৰ ভণ্টী বা বাইদেউ হিচাপে আৰু বহুত ধৰণে।

কেইদিনমানৰ আগতে চিনাকি বা এজনীলৈ ফোন কৰি সুধিলো 'কি কৰি আছ?' সিফালৰপৰা ক'লে 'ল'ৰাই পঢ়ি আছে মই ওচৰতে বহি আছো। আগতে নিজে ভালকৈ নপঢ়িলো যে এতিয়া ল'ৰাকে ভালকৈ যত্ন লৈছো।' তাইৰ কথাখিনি শুনি খুব ভাল লাগিল। আজিকালি এই ব্যস্ততাৰ দিনত ল'ৰা ছোৱালীৰ লগত সময় কটাবলৈ পোৱাটোও ভাগ্যৰ কথা। মানে তাইৰ সেইটো সফলতা। ইয়াৰপৰা এইটো নুবুজিব যে তাই পঢ়া-শুনা ভালকৈ নকৰিলে কাৰণে ল'ৰাটোক যত্ন লৈছে। মই মাত্ৰ এটা উদাহৰণহে দিছো। তাই কোৱা শুনো ভালকৈ নপঢ়িলো এতিয়া অকল ল'ৰা-ছোৱালী আৰু ঘৰ চম্ভালোতেই গৈছে। তেতিয়াই মই তাইক কঁও যে ভালকৈ পঢ়া বা নপঢ়া সেইটো মই তোক ক'বলৈ নাযাওঁ কিন্তু তই ইমান ধুনীয়াকৈ ঘৰখন ধৰি ৰাখিছ সেইটো বহুত ডাঙৰ কথা আৰু এইটোৱে তোৰ জীৱনৰ সফলতা বুলি ভাবি আগবাঢ়ি যা।

কেতিয়াবা মোৰ মনলৈও আহে মইনো কি কৰি আছো, যেতিয়া আন কাৰোবাক দেখো! পঢ়িলো শুনিলো, বিয়া হ'লো, চাকৰি এটা পালো কৰি আছো। তাৰপিছতেই মনলৈ আহে তেনেকৈয়েটো মই মোৰ জীৱনটো চলাই গৈ আছো। দুখতটো থকা নাই সুখতেই আছো। তেতিয়াই মই ভাবো যে সফলতা মানে এইটো নহয় কিবা এটা পিছত দৌৰি দৌৰি গৈ তাক পোৱা। আৰু যেতিয়া দৌৰি দৌৰি বস্তুটো পাওঁ বাকী সকলোবোৰ হেৰুৱাই পেলোৱা।

অ, কাৰোবাৰ মন গৈছে দৌৰিছে কিবা এটা পোৱাৰ আশাত, তাত বাধা দিবলৈ মই নাযাওঁ। আৰু দিনৰ দিনটো চাকৰি কৰি, সন্ধিয়া ঘৰলৈ আহি নিজৰ মানুহৰ লগত সময় কটাব পৰাও মানুহো বহুত আছে। তেনেদৰে ঘৰ এখন ভালকৈ চলাব পৰাটো খুবেই ভাল কথা। কিন্তু চাকৰি নকৰাবোৰে ভাবিব নালাগে যে ভাল চাকৰি এটা কৰা মানেই জীৱনটো সফল আৰু নকৰা বিলাকৰ একো নাই। পুৱাৰ পৰা গধূলিলৈকে গিৰিয়েকৰপৰা ল'ৰা ছোৱালীলৈকে চম্ভালি থকাবোৰৰ কি জীৱনটো অসফল নেকি?

আচলতে মই এই কথাখিনি লিখাৰ আঁৰত বহুত কাৰণ আছে যিবোৰ মই মাজে মাজে শুনা পাঁও। কোনোবাই চাকৰি এটা নাই বুলি যদি দুখ কৰে, কোনোবাই আকৌ ইমান ভালকৈও পঢ়িও অকল ঘৰ সংসাৰৰ বাদে একো কৰা ন'হল বুলি দুখ কৰে। কোনোবাই আকৌ নিজতকৈ কম কৈ পঢ়া-শুনা কৰাবোৰে তেঁওতকৈ বেছি ভাল চাকৰি কৰি আছে বুলি মন বেয়া কৰে। আহকচোন আমি কাৰো লগতে নিজকে তুলনা নকৰি, নিজেই নিজৰ কামখিনি চাওঁ তেতিয়া আমি সকলোৱে দেখিবলৈ পাম নিজৰ জীৱনৰ সফলতা।

ব'হাগে কন্দুৱাই, ব'হাগে হহুৱাই!

দূৰৈৰ পৰা ভাঁহি অহা ঢোলৰ গুমগুমণিটো মূৰৰ ওপৰতে ঢেৰেংকৈ মৰা গাজনিটোৱে একেবাৰে নোহোৱা কৰি পেলালে। গাজনি মাৰিলে ভয় লাগে, ঢোলৰ শব্দ শুনিলেও খং উঠে। এই  দুয়োটাকে কিবা বিপদৰ আগজাননী যেনহে লাগে। এইবোৰ মোৰ কথা নহয়, জয়া খুড়ীৰ মনৰ ভাৱহে। যিয়ে আজৰি পৰত মোৰ লগত তেওঁৰ সুখৰ দুখৰ সকলোবোৰ কথা পাতিবলৈ সুৰুঙা বিচাৰি ফুৰে। আৰু নো ক'ব কাক, মদাহী গিৰিয়েককে ক'বনে, মৰমৰ জীয়েককে ক'ব।

 মানুহে কয় ব'হাগ মানেই ৰং, ব'হাগ মানেই প্ৰেম, ব'হাগ মানেই বলীয়া বা। কিন্তু টেঙা চাপৰি গাঁৱৰ জিয়ৰী জয়া মামীৰ মনটো ব'হাগ বুলি ক'লেই কিবা মনটো টেঙাই যায়।মানুহগৰাকীৰ  ব'হাগৰ প্ৰতি কিয় ইমান ক্ষোভ!

'আৰু কি কি থাকিল লিখিবলৈ' বুলি পেনটো আৰু কাগজখন লৈ কামটো চলি যাব পৰাকৈ বনাই লোৱা ষ্টৰ ৰূমটোত সোমাই বস্তুবোৰ চাই চাই ঘূৰ্মুটিয়াই ফুৰোতেই কাণি-মুনি সন্ধিয়া বেলা কোনোবাই মাত দিলেহি। লগে লগে কাগজখন মেখেলাখনতে খোচ মাৰি, পেনটো ব্লাউজটোত গুজি থৈ দুৱাৰখনত দাংডাল লগাই থৈ পৰ্তীকটো পালেহি। 

'অ তঁহতে আজিহে সময় পালি হা ভাগিনীয়েৰ জনীৰ বিয়াখনৰ খবৰ ল'বলৈ। আছেনো আৰু কেইটাদিন, একেবাৰে বিয়াতে নাহিলি কিয়...' হাতে হাতে মোনা লৈ তিতি বুৰি ভিতৰলৈ সোমাই আহিবলৈ ধৰা ভায়েক জীৱন আৰু ভাই বোৱাৰীয়েক দীপাক দেখি জয়া খুড়ীয়ে আগে ভাগে কথাকেইষাৰ শুনাই ল'লে।

কথাখিনি কেটেৰাই ক'লেও সিহঁতে বুজি পাই বায়েকৰ সিহঁতলৈ মৰম কিমান। জীয়েকক বিয়া দিবৰ হ'লহি তথাপিও বায়েকে অভিমান কৰিবলৈ নেৰিলে। সৰু সৰু কথাতে অভিমান কৰা বায়েকজনীৰ এই ব'হাগ মাহটোৰ ওপৰতো এইবোৰ অভিমানেই চাগে। খালী ব'হাগে বায়েকৰ অভিমানবোৰ বুজি নাপাই তেওঁক জলাওতে জলাওতে এতিয়া এইবোৰ ক্ষোভলৈ ৰূপান্তৰিত হ'ল।

লাহি পাহি ধুনীয়া জয়া খুড়ীজনীক বিহু নচুৱাই নচুৱাই  পোন্ধৰবছৰতে জিতেন খুড়াই নিজৰ প্ৰেমত পেলাইছিল। ঢুলীয়া জিতেন খুড়াৰৰ ঢোলৰ চেৱত নাচনী খুড়ীয়ে কেতিয়া মন প্ৰাণ সপি দিছিল গমেই নাপালে। ব'হাগৰ বলীয়া বাত খুড়ীও বলিয়া  হৈ ঊন্নৈশ বছৰতে আগপিছ নুগুনি খুড়ালৈ বিয়া হৈ আহিল। কি ভাল কি বেয়া বিবেচনা কৰাৰ শক্তিখিনি হেৰুৱাই পেলাইছিল। ছেহ, এইবোৰ কৈ থাকিবলৈ গ'লে দেখোন খুড়ীৰ জীয়েক মামণিৰ বিয়া খোৱাই ন'হব।

'হ'ব দে অকণমান মোক বহি ল'বলৈ দে তাৰপিছত কিমান কথা শুনাৱ শুনাই থাকিবি' বুলি হাতৰ মোনাখন বায়েকলৈ আগবঢ়াই পিছফালৰ বাৰাণ্ডাখনতে মূঢ়া এটা পাৰি বহি ল'লে। 'বতৰডালো কি যে কৰিছে, এনেকৈ থাকিলে দেখোন বিয়া পানী হ'ব' কথাষাৰ মনলৈ আহিল যদিও বায়েকৰ আগত মুখ ফুটাই ক'ব নোৱাৰিলে। মনে মনে পকা জলকীয়া এটা আনি পিছফালৰ চোতালখনতে পুটি দিলেহি। সি জনা আছে এইষাৰ কথা শুনিলে যে বায়েকে চকুলোএটুপি নুটুকাকৈ তাক চাহ একাপ নিদিয়ে। কিয় জানো এই বায়েকজনীয়ে সমস্ত দোষবোৰ নিজৰ গাতে জাপি লয়। আচলতে ভিনিহীয়েক যদি ভাল হ'লহেঁতেন তেতিয়া হয়তো কথা বেলেগ আছিল।

মৰমৰ ভায়েক বোৱাৰীয়েক আহিল যেতিয়া জয়া খুড়ীক আৰু কোনে পায়। আচলতে মৰমৰ নহবই বা কিয়! মাক-দেউতাকে অকালতে অথাই সাগৰত পেলাই থৈ বায়েক ভায়েকহালক চাওতা বুলিবলৈ ইটোৱে সিটোক চোৱাৰ বাদে আছিলনো কোন? মাক-দেউতাকৰ কথাৰেই আৰম্ভ কৰিছো জয়া খুড়ীৰ ব'হাগ মাহলৈ ইমান খং কিয়?

প্ৰকৃতিৰ প্ৰৰোচনাত পৰি যে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীখন সেই ব'হাগ মাহৰ পহিলা ৰাতিতে পগলা হৈ উফন্দি আহি সকলোবোৰ ধাহি মুহি লৈ যাব কোনে জানিছিল। ল'ৰা-ছোৱালীদুটা ব'হাগ বিহু বুলি ককাক-আইতাকৰ ঘৰলৈ যোৱা নিয়ম আগৰে। মানুহৰ বিহুৰ দিনা ককাক আইতাকৰ লগত ৰাতিটো কটাব পাৰিলেহে যেন দুয়টাৰে গা সাঁত পৰে। ইফালে বুঢ়ীমাক, ককাকো নাতি-পোৱালিকেইটা বুলিলে পাগল। এনেই জয়া নাচনী তাতে ককাকৰ ঘৰ পালেগৈ গা সাঁতখন হয়। সেই বিহুৰ ৰাতি ককাকৰ গাঁৱৰ ৰাইজৰ লগত বিহু মাৰিবলৈ লৈছিল তাই, যেতিয়াৰ পৰা বিহু কি বুজি পোৱা হৈছিল। সেইবছৰো দুয়ো ককাকৰ গাঁৱত বিহুৰ ৰাতিটো উলহ-মালহৰে কটোৱাৰ আশাত দেউতাকক মানুহৰ বিহুৰ দিনা পুৱাই দেউতাকক উৎপাত লগালে। দেউতাকেও ল'ৰা-ছোৱালী দুইটাকে চাইকেলতে দুখন গাঁৱ পাৰ হৈ থকা  ককাকৰ ঘৰত থৈ আহিল। সেইদিনা আকৌ আবেলিৰপৰা বতৰ ইমান বেয়া বিহু মৰাটো দূৰৈৰ কথা বাহিৰলৈকে ওলাব নোৱাৰি। বতাহে বৰষুণে ইমানেই তান্দৱ ৰূপ ল'লে যে ককাকৰ ঘৰৰ চালিখিনি কোনোমতেহে ৰক্ষা পৰিল। পুৱাভাগলৈ পগলা বতৰ ক্ষান্ত হ'ল যদিও বৰষুণ চিপচিপাই থাকিল। সেইদিনা অকল ককাকৰ গাঁৱত বুলিয়েই নহয় গোটেই অসমতে বোলে বতৰে তান্দৱ দেখুৱাইছিল।

পিছদিনা ককাকে চিপচিপীয়া বৰষুণতে ছাতি এটা লৈ কাৰ কি বাচিল, কি ক্ষতি হ'ল খবৰ কৰিবলৈ যাঁওতেই কাণত পৰিল টেঙা চাপৰি গাঁৱৰ কথা। লৰালৰিকৈ ঘৰলৈ আহি ধূতিখন সলাই গাঁৱৰে কোনোবা এটাৰ লগত টেঙা চাপৰি গাঁও পাই দেখে যে কি মানুহ, কি ঘৰ কাৰোৰে চিন চাব নাই। যিবোৰ পলাব পাৰিলে পলাল নোৱাৰাবোৰ নদীৰ সোঁতত উটি গ'ল। উটি যোৱাবোৰৰ লগত চাগে জয়া-জীৱনৰ মাক-দেউতাক যাক আজিলৈকে বিচাৰি পোৱা ন'গল।

'অ বাইদেউ চাহিচোন ভিনদেউলৈ' ভায়েকৰ চিঞঁৰত জয়াৰ বুজিবলৈ বাকী নাথাকিল যে গিৰিয়েকে আজিও সন্ধিয়া আনদিনাৰ দৰে টেটুলৈকে এগাল গিলি আহিছে। সেয়ে লৰচৰ নকৰি ভায়েকে ভাগীনীয়েকলৈ অনা কাঁহৰ কাঁহী-বাটিখিনি ট্ৰাংকটো খুলি ভৰোৱাত লাগিল। কেনেবাকৈ কৰবাত কিবা থাকি যায় বুলি যিয়েই তাইৰ নামত যি দিছে চব জয়া মামীয়ে ট্ৰাংকতে ভৰাই যায়। নিজেইটো একো এটা আনিবই নোৱাৰিলে, এতিয়া জীয়েককে মাকৰ ঘৰৰ পৰা বুলি যি পাৰে দুই এপদ দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।

'অ মা আহচোন দেউতাক চাহি' বুলি একেটানে জীয়েক মামণিয়ে মাকক উঠাই নিলে। খপজপকৈ পেনটো ব্লাউজত ভৰাওতে পৰি যোৱা পেনৰ সাফৰখনো তুলিবলৈ সময় নাপালে।

জীতেন খুড়াক দেখি জয়া খুড়ীৰ মূহুৰ্ততে সেই চফল ডেকা ঢুলীয়া জীতেনক দেখা যেন লাগিল। দাৰি-চুলি কাটি চাফা পেণ্ট চাৰ্ট পিন্ধি অহা গিৰিয়েকক দেখি সেই প্ৰথম ককাকৰ ঘৰত দেখা ল'ৰাটো, যাক দেখোতেই কিবা এটা লাজে ঢকিয়াই থৈ ৰঙা কৰি যোৱা জয়াজনী যেন লাগিল নিজকে। কিমান বছৰৰ মূৰত গিৰিয়েকৰ এইটো ৰূপ দেখিবলৈ পাইছে। ন'হলেটো পুৱাৰপৰা মদগাল গিলি গিলি সি পোনেই হ'ব নোৱাৰে। একা বেকা খোজেৰে ওলাই গ'লে আবেলি হোৱালৈ কোনোবাই দাংকোলা কৰিহে ঘৰত থৈ যায়। আজি যে পূবৰ বেলি পশ্চিমত ওলোৱাৰ দিশত।

'চা জয়া তই যে কৈছিলি মোৰ নিচিনা মদাহী এটাৰ জীয়েকক কোনে বিয়া পাতিব, আজিৰপৰা আৰু মদ নাখাও।' জয়া খুড়ীৰ ভাৱত জতি পেলাই খুড়াই কোৱা কথাটো শুনি তেওঁ বৰ বিশেষ গুৰুত্ব নিদিলে। তথাপিও ভায়েক অহাৰ দিনাই একো হাই-কাজিয়া নলগাকৈ ৰাতিটো পাৰ হ'ব বুলি জানি মনটো ভালেই লাগিল।

সেই মাক-দেউতাকৰ দুৰ্ঘটনাৰ পিছত জয়া-জীৱন ককাক আইতাকৰ লগৰী হ'ল। নিজতকৈ ছয়বছৰৰ সৰু জীৱনক জয়াই খুব মৰম কৰে। টোপটোকে পৰিবলৈ নিদিয়ে। কিন্তু সেই জয়াৰে কি হ'ল সকলোবোৰ পাহৰি পেলালে জীতেনৰ প্ৰেমত পৰি। ককাক আইতাকৰ কথা নুশুনি আনকি, ভায়েকৰ মুখখনলৈও নোচোৱাকৈ এদিন সিহঁতৰ আগেৰেই ব'হাগ বিহুৰ কোনোবা এটা ৰাতি জীতেনৰ চাইকেলত উঠি গুচি যায়। ককাক আইতাকৰ এনেও তাইক ধামধুমেৰে বিয়া দিব পৰা অৱস্থা নাছিল, কিন্তু ল'ৰাটো ভাল হোৱা হ'লেও মানা নকৰে। নিজেই গৈছে নিজেই গম পাব বুলি ককাক আইতাকেও কথাবোৰ ধৰি থকা নাথাকি নাতিনীক নাতি জোঁৱাইসহিতে আদৰি লৈছিল।

জয়া খুড়ীৰ জীতেন খুড়াক বুজিবলৈ বেছিদিন নালাগিছিল। মানুহজন যে ইমান দুৰ্ঘোৰ মদাহী হ'ব কেতিয়াও ভাবিব পৰা নাছিল। চাৰিবছৰে প্ৰেম কৰিও চিনি নোপোৱা বিয়াৰ আগৰ জীতেনটোক তেওঁৰ কিবা সপোনত দেখাৰ দৰেহে লাগিছিল। শাহুৱেক শহৰেকেও নিজেই আহিছিলি বুলিয়েই গা এৰা দিছিল। লাহ-বিলাহত ন'হলেও তিনিবেলা তিনিসাজ খাব পৰাকৈ শহৰেকৰ ঘৰখন টনকিয়াল আছিল যদিও, মূল মানুহটোৰেই এই অৱস্থা! এনে মদাহীৰ লগত গোটেই জীৱন কটোৱাৰ কথা ভাবি কেতিয়াবা জয়া খুড়ীয়ে নিজকে শেষ কৰাৰ কথাও নভবাকৈ নাছিল। কিন্তু বিয়াৰ দুমাহ পিছতে গা-ভাৰী হোৱা মানুহজনীয়ে ভৱিষ্যতটোৰ কথা ভাবিহে নিজকে ৰখাইছিল। খুড়ীৰ জীৱনত যিবোৰ পাহৰিব নোৱাৰা বেয়া ঘটনাবোৰ ঘটিছে সেইবোৰ ব'হাগতে ঘটিছে, সেয়ে তেওঁ ব'হাগ মাহটোক চকু পাৰি দেখিব নোৱাৰে। 

এতিয়া আকৌ মামণিৰ ল'ৰা ঘৰেও বিয়াখন ব'হাগতে ঠিক কৰিছে বোলে ল'ৰাৰ দিন বোলে  ভাল ব'হাগত। ল'ৰা ঘৰৰ কথা পেলাব নোৱাৰি মন নথকা স্বত্বেও ব'হাগতে বিয়াখন পাতিবলৈ ঠিক কৰিছে। কোনোমতে পোৱা ল'ৰাটো খুড়ীৰ এৰি দিবলৈও মন নাই।

ছোৱালীজনী জন্মৰ দিন ধৰি বোলে খুড়ীৰ এটাই চিন্তা জীতেনৰ নিচিনা বাটে-ঘাটে পৰি থকা মদাহীৰ জীয়েকক কোনে বিয়া পাতিব! সেই চিন্তাই তেওঁক খুলি খুলি খাইছিল। বিয়া দিয়াৰ পিছত যদি মামণিৰ অৱস্থাও তেওঁৰ দৰে হয়!

সেয়ে সৰুৰেপৰা মামণিক কামে-কাজে, পঢ়াই-শুনাই পৈণত কৰাব বিচাৰিছিল। কামে-কাজে কাজী মামণিজনী পঢ়াই-শুনাইও পেলাই দিব লগা নহয়। চাঁওতে চাঁওতে তাইয়ো গাঁৱৰে কলেজখনৰপৰা হায়াৰ ছেকেণ্ডাৰীটো পাছ কৰিলে। আৰু পঢ়িবলৈ মন আছিল যদিও বিয়াৰ পিছত পঢ়িবি বুলি মাকে থাওকতে পোৱা ল'ৰাটো এৰি দিবলৈ মন নকৰি বিয়াখন ঠিক কৰি পেলালে।

ল'ৰাজন মামণিতকৈ প্ৰায় ওঠৰ বছৰমানৰ ডাঙৰ হ'ব। সেয়ে তাইৰ বৰ এটা মন নাছিল। কিন্তু মাকৰ বুজনিত তাই কোনোমতে বিয়াত বহিবলৈ মত দিলে। মাকৰ দেউতাকৰ কাৰণে কি অৱস্থা তাই সৰুৰে পৰা দেখি আহিছে। মাকে নিজেই চাই বিয়া হৈ আহি ভুগিছে, কি ঠিক তাইৰো যে একে দশা ন'হব। তথাপিও মাকে তাইৰ ক্ষেত্ৰত কেতিয়াও ভুল নকৰে বুলি ভাবিয়েই বিয়াত বহাৰ মত দিছে। তাইৰ মত পাইয়ে মাকে দৰাৰ ঘৰলৈ খবৰ দিয়াৰ দুদিন পিছতেই ব'হাগৰ ঊন্নৈশ তাৰিখতে বিয়াখন হ'ব বুলি সিফালৰপৰা খবৰ আহে।

জয়া খুড়ীৰ বিয়াৰ দিন ঠিক হোৱাৰেপৰা মনটো গধুৰ। যেতিয়াই মামণিৰ মুখখন মনত পৰে, চকু চলচলীয়া হৈ আহে। এটাই প্ৰাৰ্থনা তেওঁৰ গতিয়ে জীয়েকৰ গতি ন'হলেই হ'ল। আজি জীতেন খুড়াৰ সলনি হোৱা ৰূপটো চাই খুড়ীৰ দেখোন মুখখনত অলপ হ'লেও চিন্তাৰ বোজাটো কম হোৱা যেন লাগিছে। বিয়াৰ কেইদিন ঠিকে-ঠাকে গ'লেই হ'ল। 

মদ নাখালেও মানুহজন আজিকালি কঁপি থাকে। সেইকথা কিন্তু খুড়ীয়ে ধৰিব পাৰিছে। আগতে ভাৱে মদ খোৱাৰ কাৰণে তেনেকুৱা হয়, কিন্তু এতিয়া নাখালেও মানুহজনে চাহৰ গিলাছটোকে ভালকৈ ধৰিব নোৱাৰে।

এদিন, দুদিনকৈ বিয়াখন পালেহি খুড়ীয়ে ভবাৰ দৰে খুড়াই এদিনৰ কাৰণেও মদ মুখত দিয়া নাছিল।যিটো কাম খুড়ীয়ে বিয়াৰ ঊন্নৈশ বছৰ ধৰি কৰিব নোৱাৰিলে হঠাৎ ছোৱালীজনীৰ বিয়াই সলনি কৰি দিলে। খুড়ী আচৰিত নহৈ নোৱাৰিলে। কেতিয়াবা গুজৰি গামৰি অহা, কেতিয়াবা চিপচিপাই থকা বতৰটোও মুকলি কৰিবলৈ ধৰিছে। 

বিয়াৰ আগদিনালৈ একেবাৰে ধুনীয়াকৈ ৰ'দ একাজলি ওলাল। বতৰটো এনেকৈয়ে থাকক বুলি খুড়ীয়ে পুৱাতেই ওচৰৰ নামঘৰ এটাত চাকি এগছো দি আহিল। বিয়াৰ আগদিনা ৰাতি জীয়েকে মাকে একেলগে বিছনাত পৰি ইজনীয়ে সিজনীক উপদেশ দিয়াত লাগিল। জীয়েকে মাকক বুজাই গ'ল 'মা তই চাগে ভাবিছ, দেউতা কেনেকৈ হঠাৎ সলনি হ'ল। কিমান দিনলৈকে এনেদৰে থাকিব নাজানো, কিন্তু দেউতাক এইকেইদিন সঁচাকৈয়ে বেলেগ এটা ৰূপত দেখিছো। কথাবোৰ তই শুনিবলৈ ধৈৰ্য ধৰিব লাগিব।সেইদিনা তোৰ জোঁৱায়েৰ আমাৰ ঘৰলৈ বুলি আহোতে দেউতাক গজেনৰ দোকানৰ আগফালে থকা আঁহতডালৰ তলতে পৰি থকা দেখি গাঁৱৰে ল'ৰা দুটামানৰ লগ লাগি ডাক্তৰৰ ওচৰলৈ লৈ যায়। ডাক্তৰে চাই মেলি দৰৱ দিয়াৰ লগতে বহুত বুজালে দেউতাক।সেইবোৰ কাণ্ড ঘটি যাঁওতে তই ঘৰত নাছিলি। তই বেছি চিন্তা কৰিবি বুলি তোক কোৱাও নাছিলোঁ। কিন্তু দেউতাক যে দেখিছ মদ নাখালেও কপি থাকে সেইবোৰৰ কাৰণ মদে দেউতাক খালে অ মা।' কথাখিনি কৈয়ে মামণিজনী ফেঁকুৰি উঠিল। ইমানদিনে জীয়েকৰ মুখলৈ চাই ধৈৰ্য ধৰি থকা জয়া খুড়ী আৰু ৰৈ থাকিব নোৱাৰিলে। ঊন্নৈশ বছৰে দাপ দি ৰখা চকুপানী পাৰ ভাঙি নিগৰিছে খুড়ীৰ। 'কিন্তু মা তই ইমানদিনে ধৈৰ্য সহকাৰে জীৱনটো চলাই আহিছিলি তেনেকৈ তই নিজকে প্ৰস্তুত কৰিব লাগিব মা' বুলি কৈ জীয়েকে মাকক সাৱতি ধৰিলে যেন মামণিহে জয়া খুড়ীৰ মাক।

'মাৰাৰ অলংকাৰ থোৱাহে কাটি কৰি...' মামণিক জোৰোণ পিন্ধাবলৈ লৈছে। বিয়াখন সুকলমে হৈ যাওক বুলি ভাবি খুড়ীয়ে আকৌ এবাৰ খুড়াট চাই গ'লহি।। মদ নোখোৱাকৈ থকা জীতেন খুড়াৰ বিয়াৰ দিনা পুৱাৰেপৰা গাটো ভাল নহয়। বিছনাৰপৰা উঠিবই পৰা নাই। খুড়ীয়ে অস্থায়ীভাৱে বনাই লোৱা ষ্টৰ ৰূমটোতে বিছনা এখন  কৰি দি খুড়াক শুৱাই থৈছে। এইটো ৰূমলৈ খুড়ীক বাদ দি কোনো নাহে। মাজে মাজে ব্যস্ততাৰ মাজতো চাই যায়হি। 

হৈ গ'ল, একো বিপদ বিঘিনি নোহোৱাকৈ সুকলমে বিয়াখন হৈ গ'ল। কিন্তু খুড়াৰহে অৱস্থা ভাললৈ নাহিল। দুদিন বিছনাত পৰি থাকি এদিন পুৱাই উশাহ লোৱাত কষ্ট হোৱাৰ অজুহাতেৰে সিপুৰী পালেগৈ। খুড়ীয়ে চিঞঁৰত গছৰ পাত সৰোৱাৰ দৰে কৰিছিল। মদাহী হওক যিয়েই হওঁক আজি ইমান বছৰে শিৰৰ সেন্দুৰকণ তেওঁৰ নামতেই লৈ আছিল। খুড়ীৰ কথা ব'হাগে তেওঁক আকৌ এবাৰ কন্দুৱাই থৈ গ'ল।

মামণিৰ বিয়া আৰু খুড়া ঢোকোৱা প্ৰায় চাৰিমাহ হ'বৰ হ'ল। আজি পুৱাই জোৱায়েকে আহি মামণিৰ ভাল খবৰটো দিলেহি। লগতে তেওঁকো একেলগে ওলাবলৈ ক'লে। এইটো সময়ত মাক লগত থাকিলে মামণিৰ মনটো ভাল লাগিব। খুড়ীয়ে ঘৰখন এৰি যাবলৈ থেৰো গেৰো কৰিছিল যদিও জীয়েকৰ মৰমতে ওলাল যাবলৈ। দুদিনমান জীয়েকৰ লগত থাকি গম পালে যে তেওঁ চাই দিয়া ল'ৰাজনৰ লগত অন্ততঃ জীয়েকে দুখ পোৱা নাই। মামণিৰ মুখত জোৱায়েকৰ কথা শুনি তেওঁ নিশ্চিত হ'ল যে জীয়েকৰ অৱস্থা তেওঁৰ দৰে নহয়। তাইৰ জন্মৰেপৰা যিটো চিন্তাই খাই মাৰিছিল এতিয়া সেইটো লাহেকৈ মাৰ গৈছে। জীয়েকৰ প্ৰতি জোৱায়েকৰ যি আদৰ যত্ন সেইবোৰ কাৰোৰে নজৰ নালাগক বুলি খুড়ীয়ে বাটে-পথে য'তে মন্দিৰ দেখে তাতে মূৰ দোৱাই।

পিছৰটো ব'হাগলৈ খুড়ীয়ে নাতি পোৱালি কোচত লৈ নিচুকাব পৰা হ'ল। ব'হাগৰ পহিলা দিনটোতে নাতিকণৰ হৈ গাঁৱৰে বৰ নামঘৰত নৈবীদ্য এভাগ আগবঢ়ালে। আবেলিলৈ গাঁৱৰে হুচৰি দল এটাকো মাতিলে  নিজৰ ঘৰৰ চোতালত বিহু মাৰিবলৈ। নাৰিকল গছজোপাত নতুনকৈ ফুলিবলৈ ধৰা কপৌ ফুলজোপাৰপৰা ফুল এপাহ আনি হুচৰি দলটোত অহা কণমানি এজনীৰ খোপাত ফুলপাহ গুজি দিওতে খুড়ীৰ মুখেৰে নজনাকৈয়ে হাঁহি এটি ওলাই আহিল।

ঢোলৰ গুমগুমণি শুনিলেই খং উঠা খুড়ীয়ে আজিকালি খুড়ীয়ে ব'হাগক লাহে লাহে দোষ দিবলৈ এৰিছে। দুখত কটাই অহা জীৱনৰ আধাকালটো জয়া খুড়ীয়ে জী-জোৱাই বিশেষকৈ নাতি ল'ৰাটোৰ পৰা পোৱা সুখৰে মোহাৰিবলৈ যিমান পাৰে চেষ্টা কৰি জীৱনটোক আগুৱাই লৈ গৈছে। এসময়ত ব'হাগে কন্দুৱাই থোৱা খুড়ীক এতিয়া সেই ব'হাগেই হাঁহিবলৈ শিকাইছে। 

ছাতি

ছাতি

আজিও আনদিনাৰ দৰে হৰিপ্ৰিয়া মাষ্টৰণী উধামুধাকৈ স্কুললৈ আহিছে। তেওঁ স্কুলৰ খেলপথাৰখন পাইহি মানে ইতিমধ্যে প্ৰাৰ্থনাৰ বেল পৰিছেই। এটা হাতে ছাতিটো ধৰি আনটো হাতেৰে মেখেলাখনৰ ঠিক ফিচিকি যোৱা অংশটো সকলোৱে দেখাকৈ ওলাই গৈছে নেকি পৰীক্ষা কৰি যিমান পাৰে দীঘলকৈ খোজকেইটা দিলে। আজি শেষৰ দিনটোত প্ৰাৰ্থনা সভাখন নাপালে বেয়া লাগিব। সোনকালে স্কুললৈ আহি খেলি থকা ল'ৰা-ছোৱালীকেইটাই বে'লৰ  শব্দ শুনি প্ৰাৰ্থনা গাবলৈ শাৰী শাৰীকৈ থিয় হ'লহি। যিখিনি এতিয়াও বাটতে আছিল বেলৰ শব্দ শুনি ততাতৈয়াকৈ দৌৰি দৌৰি আহি শাৰীত থিয় হ'ল। সিহঁতৰ লগতে হৰিপ্ৰিয়া বাইদেউৱো প্ৰায় দৌৰি অহাদিয়ে আহি শিক্ষকসকলৰ কমন ৰূমৰ সন্মুখত থকা আমলখি গছডালৰ তলত থিয় হৈ থকা বাকী শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰীসকলৰ ওচৰ পালেহি।

'বাইদেউ আজিনো আপুনি ইমান খৰখেদাকৈ কিয় আহিব লাগে?' ছাতিটো বন্ধ কৰি প্ৰাৰ্থনা শুনিবলৈ থিয় হোৱা হৰিপ্ৰিয়া বাইদেউক দেখি লগৰে শিক্ষয়িত্ৰী প্ৰভায়ে মাত লগালে।

'এহ প্ৰাৰ্থনাসভাখন নাপালে কিবা ভাল নালাগে দেখোন অ' ছাতিটো জপাই ভাজে ভাজে জাপকেইটা দি ৰছীডাল মেৰিয়াই থাকি হৰিপ্ৰিয়া বাইদেউৱে প্ৰভালৈ নোচোৱাকৈয়ে উত্তৰটো দিলে।

আজি এইখন স্কুলত হৰিপ্ৰিয়া দেৱীৰ সাতাইশ বছৰীয়া কৰ্মজীৱনৰ শেষৰটো দিন। তেওঁৰ বাবে স্কুলখন দ্বিতীয় এখন ঘৰৰ দৰে। লগৰ শিক্ষয়িত্ৰী প্ৰভাই সোধা প্ৰশ্নটোৰ উত্তৰ যদিও সাধাৰণকৈ তাইক দি থ'লে, কিন্তু ক'ব নোৱাৰাকৈয়ে তেওঁক ভৰিৰপৰা মূৰলৈকে কিবা এটাই কঁপাই তুলিলে। প্ৰাৰ্থনাৰ শেষত সকলো শিক্ষকৰ লগতে বাইদেউ কমন ৰূমলৈ সোমাই গ'ল। আজি তেওঁ প্ৰধান শিক্ষকৰ কাৰণে আছুতীয়াকৈ ৰখা চকী টেবুলযোৰৰ ওচৰলৈ নগৈ সকলোৰে লগত একেলগে বহিল।

আজি কাৰোৰে দেখোন ক্লাছ কৰিবলৈ যোৱাৰ মতিগতি তেওঁ দেখা নাই। সকলো সহ শিক্ষকে নিজৰ জেগাই জেগাই বহি থকা দেখি নকওঁ বুলি ভাবিও তেওঁ মাত লগালে,

'কাৰ কাৰ ক্লাছ আছে যাওক, কৰি আহকগৈ, মই আছোঁ নহয় দিনটো।'

আচলতে আজি কাৰোৰে মন নাছিল ক্লাছ কৰিবলৈ তথাপিও কৰিবতো লাগিবই। অলপ সময় সকলোৱে হৰিপ্ৰিয়া বাইদেউৰ লগত সময় কটাব বিছাৰিছিল। বাইদেউৰ কথা শুনি যাওঁ নাযাওঁ কৰি এজন এজনকৈ শিক্ষক ৰেজিষ্টাৰ বহীকেইখন লৈ ভাগে ভাগে ওলাই গ'ল। হৰিপ্ৰিয়া দেৱী তেনেকুৱাই, নিজৰ কৰ্তব্যক হেলা কৰিলে খুব বেয়া পাই আজিও তাৰ কোনো সালসলনি নহ'ল। নিজেও কাহানিও নিজৰ কামক আওকাণ কৰা নাই আৰু তেওঁৰ কাৰণেও কোনোবাই ল'ৰা-ছোৱালীকেইটাক নপঢ়ুৱাকৈ থাকিব সেইটো দেৱীয়ে হ'বলৈ দিব নোৱাৰে। আজিও মনটো আছিল চতুৰ্থ শ্ৰেণীৰ ক্লাছটো ল'বলৈ যাবলৈ। প্ৰভাইহে বোলে বাইদেউ আজি থাকক দিয়ক ময়ে তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ দুয়োটাৰে একেলগে চাই দিম বুলি হাজিৰা বহী দুখন হাততে লৈ গৈছে।

সকলোবোৰ শিক্ষক ওলাই যোৱাৰ পিছত এতিয়া ৰূমটোত হৰিপ্ৰিয়া দেৱী অকলশৰীয়া হৈ পৰিল। নিজকে আজি তেওঁৰ স্কুলখনত অচিনাকিৰ দৰে লাগিল, ঠিক সাতাইশ বছৰ আগতে নতুনকৈ স্কুলখনত জইন কৰিবলৈ অহা হৰিপ্ৰিয়াজনীৰ দৰে। টেবুলখনত থৈ দিয়া ছাতিটোকে  আকৌ এবাৰ তেওঁ সজোৰে সাৱটি ধৰি টেবুলখনত মূৰটো পেলাই দিলে। ওলাই আহিবলৈ ধৰা চকুলোখিনিক কোনোমতেহে নপৰাকৈ ধৰি ৰাখিছে তেখেতে। 

বাসুদেউ এল.পি স্কুলখনত শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰী বুলিবলৈ মুঠেই চাৰিজন। প্ৰধান শিক্ষক ৰত্নেশ্বৰ দাসৰ অৱসৰৰ পিছত ইমানদিনে হৰিপ্ৰিয়া দেৱীয়েই প্ৰধান শিক্ষকৰ বাবটো লৈ আহিছে। তেওঁৰ আচলতে এইটো বাব ল'বলৈ একেবাৰে মন নাছিল কিন্তু তেওঁতকৈ জ্যেষ্ঠজন শিক্ষক নোহোৱাত তেওঁৱে বাবটো ল'বলগীয়া হ'ল। প্ৰভাও বৰ বেছি দিনৰ পুৰণি নহয়, সৰু ছোৱালী জইন কৰিছিলহে কেইবছৰমান আগতে। তথাপিও হৰিপ্ৰিয়া দেৱীক তাইৰ বোলে কিবা নিজৰ মাকৰ দৰে লাগে। আচলতে দেৱীয়ে মৰম দিবও জানে যে তেনেকৈ।

হৰিপ্ৰিয়াই জীৱনটোত কি হেৰুওৱা নাই তাৰ হিচাপ কৰিবলৈ গ'লে অশেষ ওলাব। একেবাৰে স্কুলখনেই তেওঁৰ যি নিজৰ বুলি আছিল, অৱশেষত আজি স্কুলখনৰ পৰাও বিদায় ল'ব। পিচে এই ক'লা ছাতিটোৱে হ'লে তেওঁৰ লগ কেতিয়াও এৰা নাই। স্কুলখন প্ৰথম জইন কৰিবৰ দিনাই গিৰিয়েক থূল নাথে মহেন্দ্ৰ দত্তৰ ছাতিটো কিনি দিছিল যিটো আজিলৈকে চলি আছে। আচলতে চলি আছে বুলি ক'ব নোৱাৰি দেৱীয়ে চলাইহে আছে। সেই ছাতিটোৰ জৰাজীৰ্ণ অৱস্থা দেখি কোনো কোনোৱে নতুনকৈ এটা কিনাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে, কোনোবাই আকৌ ঠাট্টা কৰি থৈ যায়। তেওঁৰ কিন্তু সেইবোৰলৈ কাণষাৰ নাই। কোনোবাই যদি বেছিকৈ কয় তেতিয়া তেওঁ কয়,

'আজিকালি মহেন্দ্ৰ দত্তৰ সেই আগৰ ছাতিবোৰ নাই। অলপ বেছি বতাহ-বৰষুণতে দেখোন ছাতিবোৰ বেঁকা হৈ ভাঙি যায়।' তেনেকৈ কৈয়ে তেওঁ এই ছাতি বিষয়ক কথাবোৰৰ পৰা গা এৰা দিয়ে।

যিদিনা হৰিপ্ৰিয়া দেৱীয়ে চাকৰিটো পাইছিল গিৰিয়েক আৰু শাহুৱেকৰ যে কেনেকুৱা ফূৰ্ত্তি! যদিও ভেঞ্চাৰ এল পি স্কুল এখনতহে পাইছিল, তথাপিও তেওঁলোকৰ আনন্দৰ অন্ত নাছিল। তাহানিৰ ঘটনাবোৰ হৰিৰ চকুৰ আগত এতিয়াও স্পষ্টকৈ ভাহি থাকে। আচলতে তাহানিৰ কথাবোৰ মনলৈ আনি ৰোমন্থন কৰাৰ বাদে তেওঁৰ উপায়ো নাই। স্কুলৰ পৰা ঘৰলৈ গৈতো কথা এটা পাতিবলৈ তেওঁৰ ঘৰত দ্বিতীয় এটি প্ৰাণী নাই। চাকৰিটো পাই মনটো ভাল লাগিছিল যদিও ভেঞ্চাৰ কাৰণে অলপ বেয়াও লাগিছিল। গিৰিয়েক আৰু শাহুৱেকৰ সাহসত জইন কৰিলে। ঘৰৰপৰা অলপ দূৰৈত কাৰণে শাহুৱেকৰ অলপ চিন্তাও হৈছিল বোৱাৰীয়েকৰ বগা চালখন ক'লা পৰে বুলি। সেয়ে বুঢ়ীয়ে বাঁহৰ খুটাত যি দুটকামান গোটাইছিল তাৰে অলপ পুতেকক দিলে ছাতি এটা কিনি আনিবলৈ।

'যা অ বোপাই, কণা গোঁসাইয়ে কোনোমতে চকুটো মেলি আমালৈ চাইছে। বোৱাৰীজনী ৰ'দডালত দেই পুৰি নাযাবলৈ ভাল চাই ছাতি এটা লৈ আহ।'

এইষাৰ কথা এতিয়াও হৰিপ্ৰিয়াৰ কাণত বাজি থাকে। শাহুৱেকলৈ মনত পৰিলেই তাই ছাতিটোকে সজোৰে সাৱতি ধৰে।

সেই তেতিয়াই গিৰিয়েক থূলই মাকৰ কথামতে আনি দিয়া ছাতিটোৱে তেওঁক এতিয়ালৈকে সকলো সময়তে লগ দি আহিছে। ৰ'দে-বৰষুণে সকলোতে লগ দি অহা ক'লা ৰঙৰ ছাতিটোৱে নিজেই ৰং সলাইছে যদিও হৰিপ্ৰিয়াক হ'লে টোপটোকে পৰিবলৈ দিয়া নাই। শাহুৱেকৰ মনৰ ভাৱটো যেন ছাতিটোৱে কিনি অনাৰ দিনাই বুজি লৈ দায়িত্ব শিৰ পাতি লৈছিল।

কিমান যে মৰম কৰিছিল তাইক তাইৰ শাহুৱেকে! হৰিয়ে কেতিয়াবা ভাবিছিল এইগৰাকী কোনোবা জনমত হয়তো তাইৰ মাকহে আছিল। স্কুলখনত চাকৰি পোৱাৰ পিছৰপৰা শাহুৱেকৰ যতন আৰু বাঢ়িল। ভাগৰে-জুগৰে গৰমত বাটকুৰি বাই অহা বোৱাৰীয়েকক নেমু চৰৱত এগিলাচহে যাচি লয় আগতে।

দেখাই শুনাই ধুনীয়া বোৱাৰীয়েকৰ নিজৰ নামটোকে লিখিব নজনা সেই কেলেহুৱা পুতেকলৈ কিনো মৰম সোমাল এই কথাটো পাকে পাকে শাহুৱেকে তাইক কয়। 

'তইনো আৰু মানুহ বিচাৰি নাপালিনে গোটেই গাঁৱখনত?এই কেলেহুৱাটোলৈ বিয়া হৈ কিনো সুখখন আৰ্জিলি জীৱনটোত?'

যেতিয়া শাহুৱেকে হৰিপ্ৰিয়াক ঠাণ্ডা দিনত কেঁচা খৰি ফুৱাই ফুৱাই চৌকাত জুই উঠাই থকা দেখে তেওঁৰ মনটোৱে নামানি কেলেহুৱা পুতেক থূলক শুনাই শুনাইয়ে এনেকৈ বোৱাৰীয়েকক কৈ থাকে।

'হ'ব দিয়ক মা, মোক মৰম কৰা মা এগৰাকী আৰু মানুহ এটা যে পাইছোঁ সেয়া বহুত', হৰিয়েও শাহুৱেকক কথা বঢ়াবলৈ নিদি এনেকৈয়ে সামৰি থয়।

গাঁৱৰ ভিতৰতে ধুনীয়া হৰি পঢ়াটো একেবাৰে বেয়া নাছিল। নাইনটো পাছ কৰিয়েই থূললৈ পলাই নহা হ'লে আৰু পঢ়িব পাৰিলেহেঁতেন। পলাই অহাৰ কাৰণে হৰিৰ মাক-দেউতাকে জীয়েক-জোঁৱায়েকক বিয়াৰ দুবছৰমান পিছতহে ঘৰত ভৰি থ'বলৈ দিছিল। বিয়াৰ বহুতবছৰৰ পিছতো সতি-সন্ততিৰ মুখ নেদেখা হাইস্কুললৈকে পঢ়া হৰিয়ে চাকৰিটো পোৱাতহে থূলৰ মাকৰ মনটো অলপ পাতলিছিল। নহ'লে হৰিক দেখিলে তেওঁৰ মনটোৱে বৰ কষ্ট পায়। হোৱাই নোহোৱাই আখৰকেইটা চিনি নোপোৱা পুতেককে মাকে গালি বৰষি থাকে। 

পইচা-পাতি নাপালেও কেতিয়াবালৈ পোৱাৰ আশাতে অহা-যোৱা মিলাই চাৰি কিলোমিটাৰ খোজকাঢ়ি স্কুল কৰি আছিল হৰিয়ে। তথাপিও আজিৰ এই ৰিটায়াৰ হোৱাৰ দিনটোলৈকে হৰিয়ে চৰকাৰৰ টকাৰ ভাত খাবলৈ নাপালে। আগতে দুখ কৰিছিল, পিছলৈ নকৰা হ'ল। তেনেদৰেই তাই হেডমাষ্টৰণী হ'ল। সকলোবোৰৰে পৰিৱৰ্তন হ'ল, হৰি আৰু তাইৰ ছাতিটোহে একেই থাকিল। আগৰ চুলি দুডালমান পকাৰ বাদে আৰু চালখনত অলপ বয়সৰ আঁচোৰ পৰাৰ বাহিৰে হৰি একেদৰেই আছে। সেই একেই লাৱনি দেহা। এতিয়াও তাইৰ দেহাটোকলৈ টিপ্পনী নমৰা গাঁৱৰ বুঢ়া কমেইহে ওলাব।

তাইক বিয়া কৰাই আনিয়ে অকামিলা থূলই ঘৰৰ ওচৰৰ মিল এটাত সোমাইছিল তিনিটি প্ৰাণীৰ পেট পুহিব পৰাকৈ যোগাৰ কৰিবলৈ। এদিন মিলত কাম কৰি থাকোঁতেই তাতে মিলৰ মেচিনটোত দূৰ্ঘটনাবশতঃ সোমাই  গিৰিয়েক থূল ঢুকাই থাকে। পুতেকৰ মৃত্যুৰ দুখতে কেইদিনমান পিছতে হৰিৰ শাহুৱেকেও বিছনা লয় আৰু দুমাহমানৰ পিছতে হৰিক অকলশৰীয়া কৰি থৈ তেয়ো গুচি যায়। একেবাৰে অকলশৰীয়া হৈ পৰা হৰিৰ মাক-দেউতাক জীয়াই থকালৈকে যি অলপ তাইৰ দুখ বুজিছিল, সেইহাল মৰাৰ পিছত ককায়েক-বৌয়েকে তাইৰ লগত লেঠাই ছিঙিলে।

হৰিপ্ৰিয়াই স্কুলখন আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকেইটাকে নিজৰ ল'ৰা-ছোৱালীৰ দৰে যতন ল'বলৈ ধৰিলে। স্কুলখন আটোমটোকাৰিকৈ গঢ় দিয়া হৰিপ্ৰিয়াৰ কাৰণে ছাত্র-ছাত্ৰীবোৰ তেওঁৰ কাৰণে নিজৰ সন্তান সদৃশ। সিহঁতৰ সুখতে তেয়ো সুখী। সেই আগৰদৰে ছাতিটোকে সাৰথি কৰি ৰ'দেই হওক বৰষুণেই হওক স্কুললৈ আহি সকলোৰে সমানে যতন লয়। মাজে মাজে ছাতিটোৱেও বিচাৰে ভাঙি চিঙি চোৰমাৰ হৈ যাবলৈ কিন্তু হৰিয়ে নিদিয়ে। ডাঙৰ বতাহ-বৰষুণ সহ্য কৰিব নোৱাৰি ছাতিটো ওপৰলৈ ডাং খাই গৈ তেওঁক গোটেই টিয়াই পেলাই তথাপিও হৰিয়ে নতুন ছাতি এটা কিনি নলয়। হৰিয়ে ছাতিটো নমাই আনি ঠিক কৰি লয়। তেতিয়া তেওঁৰ চকুত পৰে ঠায়ে ঠায়ে চিলনি এৰিবলৈও ধৰিছে ছাতিটোৰ। কিন্তু তেওঁ নেদেখা ভাজ ধৰে তেওঁৰ ফিচিকিবলৈ ধৰা কাপোৰখিনিৰ দৰে। এতিয়াও ব্যৱহাৰ কৰি থকা কাপোৰকেইযোৰ গিৰিয়েক থূলয়ে দি থৈ যোৱা, কেইযোৰমান আকৌ শাহুৱেকৰ। তেওঁ মৰাৰ পিছত এদিন ট্ৰাংকটো খোচৰোঁতে পাইছিল। সেইকেইযোৰো উলিয়াই ল'লে স্কুল কৰিবলৈ। স্কুললৈ পিন্ধি যোৱা কেইযোৰ সপ্তাহত  এদিন ধুই ভাতৰ মাৰ দি ধুনীয়াকৈ জাপি গাৰুৰ তলত থৈ দিয়ে পিছদিনা পিন্ধিব পৰাকৈ। সামৰণ বুলিবলৈ পাতৰ কাপোৰ দুযোৰ তাকো য'তে ত'তে ফিচিকিছে। তথাপিও তেনেকৈ কাম চলাই আছে হৰিপ্ৰিয়াই। আজিও তাৰে এযোৰ পিন্ধি আহিছে। বগা পাটৰ কাপোৰযোৰৰ ৰং মদৰুৱা হৈছেগৈ, লগতে গুণাৰ ফুলবোৰো উঁৱলি যোৱাৰ দৰে ফুলবোৰৰ পৰা সূতাবোৰ এডাল দুডালকৈ ওলাই গৈছে। সেইকেইডাল হাতৰ বুঢ়া আঙুলি আৰু তৰ্জমা আঙুলিটোৰে বিশেষ কায়দাত পকাই গোল কৰি থৈ দিয়ে। 

শাহুৱেক গিৰিয়েক ঢোকোৱাৰ প্ৰথম কেইবছৰমান হৰিপ্ৰিয়াই কমখন জালা সহিব লগা হোৱা নাছিল। গাভৰুতে বিধৱা হোৱা হৰিৰ ধুনীয়া চেহেৰাটোলৈ গাঁৱৰ ডেকা-বুঢ়া বহুতৰে চকু। সেয়ে ৰাতি হৈ অহাৰ লগে লগে তেওঁৰ ঘৰৰ আগত সুঁহুৰি, ছেণ্ডেলৰ চোচৰণিবোৰ বেছি হৈ আহে। এদিন সহ্যৰ সীমা পাৰ হোৱাত হেৰুৱাবলৈ কি আছে, পাবলৈ কি আছে বুলিয়েই ফলাখৰিৰ টুকুৰা এটা লৈ,

 'কোন সেইকেইটা জহনীত যোৱা। সাহ আছে যদি আহচোন ওচৰলৈ।' বুলি ৰুদ্ৰমূৰ্ত্তি ধৰি যেনেকৈহে ওলাই আহিছিল, তেতিয়াৰপৰা সেই উপদ্ৰৱবোৰ কমিল যদিও একেবাৰে নোহোৱা হৈ যোৱা নাছিল।

অসভ্যালি কিছুমানৰপৰা সাৰিছিল যদিও চোৰৰপৰা হাত সৰা নাছিল। তাইৰ ঘৰত আছেনো কি নিবলৈ, দিনটো মানুহজনী ঘৰত নথকাৰ সুযোগ লৈ ঘৰখনত সোমাই যি থাকে চব লৈ যায়। ঘটি লোটা তাইৰ যি এপদ দুপদ গহনা আছিল চব চোৰৰ ঘৰ পালেগৈ। হৰিয়ে সকলোবোৰ গম পাইও মনে মনে থাকে। খালী ছাতিটো আৰু কাপোৰ কেইযোৰ নিনিলেই হ'ল বুলি তাই ভাবে। এতিয়া মাথো তাইৰ ঘৰৰ ভেটিটো, ছাতিটো আৰু দেউতাকে তাইৰ নামত দি থৈ যোৱা খেতিৰ মাটি এডোখৰ আছেগৈ। গিৰিয়েকে এৰি থৈ যোৱাৰ পিছত খেতিৰ মাটিখিনিকে আধিলৈ দি তাৰপৰা যি পাই তাৰে এজনীৰ পেটৰ ভাত মুকলি হৈ আছে।

'এইজনীক আৰু কি চাবি? এতিয়া কুঁহিয়াৰ চেপন দিলেও গাৰ পৰা একো নোলাব।' মাজে মাজে এতিয়াও এইবোৰ কথা হৰিপ্ৰিয়া ঘৰৰ সন্মুখত দুই এটা পাষণ্ডৰ মুখৰ পৰা সৰি পৰে। তেওঁ আগতেই এইবোৰ কথাত গুৰুত্ব নিদিলে, এতিয়ানো কি দিব বুলি ভাবিলেও নজনাকৈয়ে গোটেই গাটোলৈ নিজৰে এবাৰ চকু যায়। 'হয়ো একেবাৰে লাৱনীজনী হৈ আছে যদিও দেহটো চন পৰিছে' হৰিৰ নিজৰ শৰীৰটোলৈ চকু গ'লেই থূললৈ মনত পৰে।

: তই কিয় ইমান ধুনীয়া হৰি?

স্কুলৰ পৰা আহি থাকোঁতে হৰিৰ কাষে কাষে খোজকাঢ়ি যোৱা থূলই এনেকৈ কেতিয়াবা হৰিক সুধি দিছিল। কথাষাৰে হৰিৰ সৰ্বশৰীৰত কিবা এটাই চিৰিংকৈ মাৰি থৈ যায় যদিও নিজকে নিয়ন্ত্ৰণ কৰি হৰিয়ে উত্তৰ দিয়ে,

: কিয় তই আৰু মোতকৈ সুন্দৰী ক'তো দেখাই নাইনে?

: নহয় অ', তোক যদি বেলেগে লৈ যায় মই কেনেকৈ থাকিম।

থূলই কওঁ নকওঁকৈ কোৱা কথাষাৰত কিনো হ'ল জানো হৰিয়ে লগে লগে উত্তৰ দিলে,

: তেন্তে আজিয়ে মোক লৈ যা।

সেইটো কথা শুনিবলৈহে থূল বাট চাই আছিল। সেইদিনাই হৰিক আনি ঘৰ সোমোৱালেহি। সদ্য যৌৱনপ্ৰাপ্ত থূলই কৈশোৰ বাগৰিবলৈ ধৰা হৰিক সদায় ৰাতি ৰাতি মৰমৰে উপচাই ৰাখে। তাইক এৰি সি প্ৰথমতে ক'লৈকো যাবলৈ মন নকৰিছিল। পিচে এনেকৈতো নহ'ব। তিনিটা প্ৰাণীৰ পেট পুহিবলৈয়ে কিবা এটা সি কৰিব লাগিব। মিলটোত কামটো পোৱাৰ পিছত, কাম শেষ হোৱালৈহে বাট চাই থাকিছিল থূলই। কামৰ পৰা উভতি আহোঁতে সদায় সি কামনা কৰি আহে হৰি ঘৰত অকলে থকাটো। এইটো সুযোগলৈ অৱশ্যে হৰিয়েও বাট নোচোৱাকৈ থকা নাছিল। মাজে মাজে সিহঁতৰ সেই অসময়ৰ একান্ত সময়কণত মাক হঠাৎ ওলাই আহি অবাঞ্চিত পৰিস্থিতিৰো সৃষ্টি কৰিছিল। 

টিং টিং টিং

একেৰাহে বাজি থকা স্কলৰ বেলটোৰ শব্দতহে হৰিপ্ৰিয়া আকৌ দিঠকলৈ ঘূৰি আহিল। সেই ফাৰ্ষ্ট পিৰিয়ডৰ পৰা লেজাৰলৈকে মানে তেওঁ একে ভাবতে বিভোৰ হৈ আছিল। লেজাৰতে বিদায় সভাখন পাতি ল'বলৈ লগৰ শিক্ষকসকলে যো-জা চলাই ল'ৰা-ছোৱালীখিনিক ফিল্ডত থিয় হ'বলৈ ক'লে। সকলোবোৰ গোট খোৱাত নতুনকৈ হ'বলগা প্ৰধান শিক্ষক তিলক শইকীয়াই মিটিংখনৰ উদ্দেশ্য বাখ্যা কৰি গ'ল। হৰিপ্ৰিয়া কেৱল বহিহে থাকিল। কোনে কি কৈ আছে একো কাণত সোমোৱা নাই। শেষত 'এতিয়া বাইদেউৱে দুআষাৰ ক'ব' বুলি তেওঁক ক'বলৈ দিওঁতেহে তেওঁৰ চকুপানী পাৰ ভাঙি আহিল। একো শব্দই তেওঁৰ মুখেৰে নোলাল। কেৱল চকুৰ আগত থিয় হৈ থকা ল'ৰা-ছোৱালীকেইটালৈ ৰ লাগি চাই ৰ'ল। বাইদেউৰ সেই অৱস্থা দেখিয়ে লৰালৰিকৈ তেওঁক সম্বৰ্ধনা জনাই শইকীয়া দেৱে মিটিং সামৰিলে। মিটিংঙৰ পিছত হৰিপ্ৰিয়াই মুখখন ধুই আহি নৰ'লেই। কাৰো মুখলৈ নাচাই ঘৰলৈ চিধাই বাট পোনালে। আচলতে তেওঁ আৰু কাৰো মুখলৈ নোৱাৰিলে চাব।

ঘৰলৈ আহি থাকোঁতে তেওঁৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে মূৰটো টিংটিঙালে। সাতাইশ বছৰীয়া কৰ্মজীৱনৰ ভাগৰখিনি যেন আজিহে লাগিছে। আজি ছাতিটোৱেও তাৰ দায়িত্ব পালন কৰিবলৈ পাহৰাৰ দৰে লাগিছে। জেঠমহীয়া ৰ'দটো যে ইমান চোকা আজিহে হৰিপ্ৰিয়া মাষ্টৰণীৰ অনুভৱ হ'ল। 

ঘৰ আহি পাইয়েই কলৰপাৰলৈ গৈ মুখ হাতকেইটা ধুই তেওঁ ভিতৰ সোমাল। আঁঠুলৈকে ভৰিকেইটা ধুই মুখখনত পানী অলপ মাৰি দিওঁঁতেহে হৰিপ্ৰিয়াৰ অলপ ভাল লাগিল। তলাটো খুলিয়েই তেওঁ পাকঘৰ পালেগৈ। পুৱাই ৰান্ধি থৈ যোৱা ভাত দুটামান গলিয়াই বিছনাখনত পৰিবলৈ ধৰি ঘপকৈ মনত পৰিল স্কুলৰ পৰা অহ টোপোলা এটা দিছিল নহয়! স্কুলৰ পৰা দিয়া টোপোলাতনো কি আছে চাবলৈ আকৌ হৰি বিছনাৰপৰা উঠি গ'ল। টোপোলাটো খুলি চাই দেখে এটা ছাতি, এযোৰ পাটৰ মেখেলা চাদৰ, আৰু এখন সঁফুৰা।

তেওঁৰ ছাতিটো দেখি হাঁহিহে উঠিল। 'আজি অতবছৰে পুৰণা ছাতিটোৰেই কাম চলালে, এতিয়া আকৌ এইটো কিহৰ কাৰণে। এতিয়ানো ৰ'দ বতাহ নেওচি তেওঁ যাব ক'ত! যাবলগীয়া আছে যদি ভাদমহীয়া নাম গাবলৈ যাবলৈ নামঘৰটোহে আছে। তাকো সেইটো ঘৰৰ কাষতে, ছাতিৰ দৰকাৰ নহয়। মেখেলা চাদৰযোৰ বাৰু ওচৰৰে বিয়াই-সকামে পিন্ধিব পাৰিব। আৰু সঁফুৰাখন! সেইখননো কেইদিনৰ আলহী। চোৰে কেতিয়া উঠাই লৈ যায় ঠিক নাই।' এইবোৰ মনতে পাগুলি পাগুলি তেওঁ টোপনি গ'লগে। টোপনিতে হৰিয়ে দেখিলে গিৰিয়েক থূল আৰু শাহুৱেক আহিছে তেওঁৰ ওচৰলৈ। শাহুৱেকৰ হাতত এটা ছাতি।

: হু এইটো ল আৰু মাজে মাজে ওচৰৰে ল'ৰা-ছোৱালীকেইটাৰ ঘৰে ঘৰে গৈ কি পঢ়িছে চাই দিবিগৈ। ষাঠিবছৰ হৈছেহে আৰু কেইটামানক পঢ়াই-শুনাই মানুহ কৰিব পাৰিবি। খালী সেই তুলতুলীয়া বগা গালখন ক'লা পৰিবলৈ নিদিবি।

হৰি সপোনটো দেখি টোপনিৰপৰা খপজপাই উঠে মানে বেলি বহিল। খপজপকৈ উঠি বাহিৰত মেলি থোৱা কাপোৰকেইটা সামৰি ভিতৰত থৈ আকৌ এবাৰ বাহিৰলৈ ওলাই আহিল। হৰিপ্ৰিয়াৰ আজিনো কি মন গ'ল জানো এনেই গাঁৱে গাঁৱে ওলাই যাওঁঁ বুলি একেবাৰে খোজকাঢ়ি গৈ গাঁৱৰ সিমূৰে থকা প্ৰকাণ্ড আঁহতজোপাৰ ওচৰ পাই আকৌ ঘূৰি আহিল। হৰিক আজি ৰাস্তাৰ মানুহবোৰে দেখি নেদেখা বস্তু চোৱাদি চাইছে। ইমান বছৰে তাইক কোনোৱে এনেকৈ দেখা নাই। তাই ঘৰ আহি পায় মানে সন্ধিয়া লাগি ভাগিল। জপনাৰ ভিতৰত সোমাই জপনাখন ৰচী এডালেৰে টানকৈ বান্ধি ঘৰৰ ভিতৰ পালেহি। 

জপনাখন যিমান টানকৈ বান্ধিলে যদিও হৰিৰ মুখেৰে নজনাকৈ হাঁহি এটা ওলাই আহিল। ইমান আঁটি আঁটি জপনাখননো কিহৰ ভয়ত বান্ধিছে। কি নিবনো তাইৰ ঘৰৰপৰা! লেম্পটো জ্বলাই বিছনাখনৰ ওচৰলৈ আহি দেখিলে অথনি তেনেকৈ এৰি থৈ যোৱা বস্তু কেইপদৰ মেখেলা চাদৰযোৰহে আছে। বাকী ছাতিটো আৰু সঁফুৰাখন নাই। মানে সেইকেইটা ইতিমধ্যে চোৰে নিলেই। চোৰকেইটাও কম সষ্টম হৈ নাথাকে! বস্তু কেইপদ আনি থৈছিলহে, নিলেই। যাহ্ বাৰু কোনোবা অভাৱী মানুহেই নিছে বুলি হৰিপ্ৰিয়াই মেখেলা চাদৰযোৰৰ কাষতে লাং খাই পৰি থকা পুৰণি ছাতিটোৰ ওপৰৰে দৃষ্টি বগৰাই আনিলে।

কেইমাহমানৰ পিছৰ কথা। হৰিপ্ৰিয়া ৰিটায়াৰ হোৱাৰ পিছতে চৰকাৰৰ ফালৰ পৰা নটিচ আহিল তেওঁলোকৰ স্কুলখন বোলে এইটো বছৰতে প্ৰাদেশীকৃত হ'ব। কথাটো হৰিৰ কাণতো পৰিছে। এদিন তিলক মাষ্টৰে তাইক নিজেই আহি খবৰটো দি গ'ল। তিলক মাষ্টৰৰ টেটুত লাগি থকা ধাৰসমূহৰো হিচাপ এটা দিলে লগতে। দৰমহাৰ টকাৰেই সেইবোৰ মাৰিব পাৰিব। লগতে শিক্ষয়িত্ৰী প্ৰভাৰ কথাও কৈ গ'ল। প্ৰাদেশীকৰণৰ খবৰটোৰ পিছতে  দুইটা চকু কেঁৰা কাৰণে বিয়া নোহোৱাকৈ থকা প্ৰভাৰ দুদিনমান আগতে কোনোবা এঘৰৰ ল'ৰা এটাৰ লগত খোজা-বঢ়া হৈ গ'ল। এই কেইদিনতে বিয়াৰ তাৰিখো লোৱাৰ কথা। স্কুলখন প্ৰাদেশীকৃত হৈ এতিয়া সকলো শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰীকে এমুঠি সুখৰ ভাত খোৱাইছে। কিন্তু হৰিপ্ৰিয়া! হৰিপ্ৰিয়া যাৰ সাধনাত স্কুলখনে স্কুলৰ ৰূপ লৈছিল তেওঁ সেই একেদৰেই আছে। মাজে মাজে ৰ'দ-বৰষুণ নাথাকিলেও ছাতিটোকে লৈ ওচৰৰে ল'ৰা-ছোৱালীবোৰে কি পঢ়িছে চাই আহেগৈ। তেনেদৰেই চলি আছে হৰিপ্ৰিয়া। মাজে মাজে তিলক শইকীয়া আহে স্কুলৰ বা-বাতৰিবোৰ দি যায়। অলপতে তেওঁ গাড়ী এখনো কিনিলে, স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰিবলৈ সুবিধা হোৱাকৈ।

চুলি আৰু মই

চকুত কাজল, ওঠত লিপষ্টিক, কাণত ছটাকৈ পিয়েৰচিং এইবোৰটো বহুত দেৰিকৈ বুজি পাইছিলো। স্কুলীয়া দিনত ষ্টাইলৰ নমত এটাই সপোন আছিল চুলিখিনি দীঘল কৰি ৰখা। খুব মন গৈছিল তেতিয়া চুলি দীঘল কৰিবলৈ। মোৰ বয়সৰ কোনোবা দীঘল চুলিৰ ছোৱালী দেখিলে ৰ লাগি চাইছিলো 'মোৰো যদি এনেকুৱা একোচা চুলি থাকিলহেঁতেন!' লগতে নিজকনো চুলিখিনি দীঘল হ'লে কেনেকুৱা লাগিব কল্পনা কৰিবলৈকো এৰা নাছিলো। কল্পনা কৰোতে দেখোন ইমানো বেয়া লগা নাছিল, সেয়ে কেতিয়াবা মাক কৈ চাইছিলো 'মা এইবাৰ চুলিখিনি দীঘল কৰিবলৈ দিয়ানা।' লগতে মেখেলা চাদৰৰ (অসমীয়া মাধ্যমৰ স্কুল) লগত যে পূৰা ডিঙি ওলাই থকাকৈ কটা চুলিখিনিৰে বেয়া লাগে দেখিবলৈ সেইখিনিও আকাৰে ইংগিতে বুজাই দিছিলো। কিন্তু কথাষাৰ শুনি যে মায়ে কি ক'ব সেইখিনি ন'কলেও বুজিব পাৰি। লাহেকৈ তাৰপৰা চাইদ কটাই ভাল হ'ব বুলি কথাটো কৈয়েই আতঁৰি আহো।

চুলি ৰখাৰ প্ৰস্তাৱটো ৰখাৰ পিছদিনা যদি দেওবাৰ হয় কথাই নাই আৰু ন'হলেও দেওবাৰটো অহালে যেন মাৰ অধীৰ অপেক্ষা। দেওবাৰে পুৱা যেতিয়া দেউতাই দাৰি কটা বাকচত কিবা বিচাৰি থাকে তেতিয়াই বুজিব লাগিব যে আজি মোৰ চুলিৰ লগত কি হ'ব। গতিকে দেউতাই মতাৰ আগতেই কাপোৰ এখন গাত লৈ আগফালৰ বাৰণ্ডাখনত বহি দিও। তাৰপিছৰখিনি চাগে ন'কলেও হ'ব।দেউতাৰ চকুৰে সন্তোষ নোপোৱালৈকে কাটি ক'ব 'যাহ, মাৰক দেখুৱাই আহ।' মাৰক দেখুৱাই আহ মানে দেউতাৰ কেচীৰ আগত আকৌ এবাৰ বহিব লাগিব। কাৰণ মাৰ চকুত লগা নাই আৰু অলপ চুটি হ'ব লাগিব। ন'হলে বোলে পঢ়াৰ সময়ত চুলিখিনি চকুৰ আগত পৰি থাকে, চুলিখিনি দীঘল হৈ থাকিলে পঢ়াত মন নবহে। মুঠতে পঢ়া ক্ষতি হোৱাৰ একমাত্ৰ কাৰণ বোলে চুলিখিনিহে! গতিকে দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে দেউতাৰ কেচীৰ আগত মোৰ চুলিৰ লগতে চব জল্পনা কল্পনা সকলোবোৰ দান দি পিছদিনা নতুন হেয়াৰ কাট লৈ পুনৰ স্কুল যাঁও।

বি:দ্ৰ: এই ঘটনা মেট্ৰিক দিয়ালৈকে অব্যাহত আছিল