বিগেষ্ট ফেন অৱ জুবিন!

অসমীয়া পৰীক্ষা হে আছে। ইমান টোপনি ক্ষতি কৰি নপঢ়িলেও হ'ব। অংক, ইংৰাজী থকাৰ দিনা কথাটো বেলেগ। সেইকেইটালে অৱশ্যে ভয় লাগি থাকে ভালকৈ নোৱাৰো যে। তথাপিও এইটো সাধাৰণ পৰীক্ষা নহয় কিন্তু এনেকৈ ইমান সহজ কৈ ল'বলৈ। মেট্ৰিক মেট্ৰিকেই ইয়াত সহজ বুলি একো নাই সকলোবোৰ বিষয়েই একেই সমানেই পঢ়িব লাগিব। এইবোৰ বহুত দিনৰেপৰা শুনি অহা কথা বৰ বেছি গুৰুত্ব নিদিলেই হ'ল। নিজেই জানো নহয় কোনটো বিষয় কিমান পঢ়িব লাগে। বেলেগ বিষয়কেইটা থকাৰ আগদিনা ৰাতি শুবই নোৱাৰি।নিজৰ ভাষাটোও যদি ইমান টোপনি ক্ষতি কৰি পৰীক্ষা দিব লাগে তেন্তে ইমান বছৰেনো কি শিকিলো। আজি মই অলপ সোনকালে শুম বুলি ভাবিছো তাতো খেচখেচনি। এইবোৰৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ ৰুমতে মিহিকৈ বাহিৰলৈ শব্দ নোযোৱাকৈ জুবিন দাৰ 'পাখি পাখি এই মন' গানটো লগাই লৈ বিছনাখন ঠিক কৰি ল'লো।

'কি হে এতিয়াই শুবলৈ ল'লা যে কাইলৈ পৰীক্ষা নাই?' পিছলৈ ঘূৰি চাই মই চকুৰে কিবা জলক তবক দেখিলো। কি এইয়া! মই শুম বুলি ভাবিছিলোহে কিন্তু শুৱাৰ আগতেই মই সপোন দেখিলো নেকি? নিজৰ আগতে চিকুট এটা মাৰি চালো। অ মা এইয়া সঁচা দেখোন! মোৰ মৰমৰ জুবিন দা আমাৰ ঘৰত মোৰ ৰূমত। কেনেকৈ সম্ভৱ এইটো! মই কিবা ক'ম বুলিও মেলা মুখ মেলাতেই থাকিল তাৰ আগতেই জুবিন দাই বাজি থকা গানটো বন্ধ কৰি অসমীয়া কিতাপখন লৈ মোৰ বিছনাত বহি ল'লে।

আৰে মই কি বুৰ্বকৰ নিচিনা কৰি আছো। মোৰ ঘৰত জুবিন দা উপস্থিত আৰু মই বহিবলৈ দিব লাগে যে সেইটো কথা অধমৰ মূৰত খেলোৱাই নাই। কি সুধিম কি নুসুধিমকে দেখোন মুখখন মেলিবই পৰা নাই। কি হৈছে মোৰ!

'হ'ব ইমান ভাবি থাকিব নালাগে কি কি পঢ়িলা তাকে কোৱা।' মই কোৱা নোকোৱাৰ দোমোজাত থাকোতে জুবিন দাই আকৌ মাত দিলে। মানে কি মোক এতিয়া পঢ়া ধৰিবলৈহে আহিল নেকি। আহিছেও আহিছে পৰীক্ষাৰ আগদিনা গান এটা শুনো বুলিলেও শুনিব নোৱাৰো আৰু তাতোকৈ আচৰিত কথা জুবিন আহিছে বুলি যে আমাৰ ঘৰত কাৰো হাল্লা নাই। মানে চবেই আগতেই লগ ধৰি ল'লে মই ৰূমত সোমাই থকাতেই গ'ল। বাৰু যি কি নহওক এনেকৈ থাকিলে ন'হব ওচৰতে বহোগে। এখোজ দুখোজকৈ গৈ তেওঁৰ ওচৰতে বহিলোগৈ। কিন্তু জুবিন দাই মোক বেলেগ কিবা সোধাৰ সলনি ওৰাই ঘূৰাই অকল কি পঢ়িলো কি কথা এইবোৰহে সুধি আছে। মাজে মাজে আকৌ ব্যাকৰণো সুধিবলৈ পাহৰা নাই কিন্তু মইহে একোৰে উত্তৰ দিব পৰা নাই। পঢ়াতটো ঠিকেই পঢ়িছিলো কিন্তু এতিয়াহে মনলৈ একো অহা নাই। আচলতে জুবিন দাক কাষতে পাই অলপ নাৰ্ভাছ ফিল কৰিছো চাগে ন'হলেতো এইবোৰ মই চব পাৰিছিলো। তথাপিও কিন্তু মই কম নহয়, একো নোৱাৰিলেও অকণো ভয়-ভীত নোহোৱাকৈ জুবিন দাৰ মৰম লগা মুখখনলৈ চাই থাকোতেই গৈছে। ইফালে তেওঁ যে মোক সোধা কিতাপৰ প্ৰশ্নৰ এটাৰো উত্তৰ দিব পৰা নাই। লাজ পাব লগীয়া কথা, তথাপিও মোৰ কেৰেপ নাই। এইবোৰ মায়ে গম পাব লাগিলে মোক দিব এপালি।

'জুবিন দা গান এটা গাওকনা।'অৱশেষত বহুত চেষ্টাৰ মূৰত মাত এটা ওলাল।

কি কোনে গান গাব লাগে বুলি যিটোহে মাত মোৰ কাণত বাজিল ভয়ত চক্ খাই বহাৰপৰা উঠি গ'লো আচলতে বহাৰপৰা নহয় শোৱাৰপৰাহে ঠতমত খাই উঠি গ'লো। টোপনিৰ জলাকলাতে 'মা জুবিন দা.....' বাকী খিনি মুখেৰে ভালকৈ ফুটিবলৈ নাপালেই 'কালিও সোনকালে শুই গৈছ আৰু এতিয়া জুবিনৰ গান শুন, উঠ যা সন্ধি, সমাসখিনি আকৌ এবাৰ চাই ল পৰীক্ষা শেষ কৰি জুবিনৰ লাইভ চাৱ গান শুন যি কৰ কৰি থাকিবি' বুলি মাৰ কেছেটখন বাজি উঠিলেই। এইখন কেছেট বৰ ভাল একো কষ্ট নকৰাকৈয়ে বাজি উঠে।

শুবলৈ বুলি লৈ যে গানটো লগাই ল'লোহে একেবাৰে জুবিন দা সাক্ষাত আহি ঘৰ পালেহি। মইও জুবিন দাৰ মৰম লগা মুখখনলৈ চাই থাকোতে ৰাতি পুৱাল আৰু একেবাৰে মাৰ মাততহে জুবিন পৰা আঁতৰি অসমীয়া পৰীক্ষালৈ মনত পৰিল। হায় হায় এনেকুৱা 'বিগেষ্ট ফেন অফ জুবিন' হ'লে দেখোন দিগদাৰেই আছে।

বয়সবোৰো যে!

'সেই কলেজীয়া দাদা-বাইদেউ কেইজনৰে ভাল দেই ক্লাছ কৰিব লাগিব বুলি একো চিন্তা নাই নিজৰ মতে ক্লাছ কৰিলেই হ'ল। হোমউৰ্ৱকো নকৰিলেও চলি যায়।' বাহুত বাহু লগাই গা ঘেলাই গৈ থকা কলেজীয়া ল'ৰা-ছোৱালীকেইটালৈ চাই চাই নিজৰ মাজতে ভোৰভোৰাই আবিৰ স্কুললৈ গৈ থাকিল। সঁচাকৈ সি যে কেতিয়া ডাঙৰ হ'ব কেতিয়া কলেজ পাবগৈ! সদায় স্কুল, হোমউৰ্ৱকবিলাকে তাৰ নগুৰ-নাগতি বাহিৰ কৰি দিছে। নিজৰমতে কিবা এটা কৰিবলৈও মাক-দেউতাকৰ ৰঙা চকুকেইটায়ে যিহে চাৱনি দিব! দূৰতে বিদূৰ হ'ব লগা হয়। আদিত্য দাদাৰো ভাল এতিয়া ঘৰলৈ আহিছে  পঢ়িবও নালাগে, বৰমা-বৰতাইও একো নকয় দেৰিলৈকে বাহিৰত ঘূৰি থাকিলে। সকলোৱে সোধে এতিয়া কি কৰিবা মানে নিজৰমতে চব কৰিলেই হ'ল যি কৰে।

***

আবিৰৰ বৰদেউতাকৰ ল'ৰা আদিত্য। এইবাৰ ইঞ্জিনীয়াৰিংৰ শেষ ছেমিষ্টাৰ দি ঘৰলৈ আহিছে। কেইদিনমান ঘৰত থাকি যাবগে আকৌ। ৰিজাল্ট ওলোৱালৈকে আছে। সেয়েহে এইকেইদিন অলপ লগৰ ল'ৰাৰ লগত ঘূৰা-পকা কৰি স্ফূৰ্টি কৰাৰ কথা ভাবিছে। কিন্তু সি কাৰো ঘৰলৈকে যাব নোৱাৰা হৈছে এটা প্ৰশ্নই তাৰ সকলোবোৰতে চেঁচা পানী ধালি দিয়ে। 'হেৰা ডেকা ল'ৰা এতিয়া পিছে কি কৰিম বুলি ভাবিছা?' নাই একেবাৰেই শান্তি নাই অ' এইবোৰৰ পৰা। এই প্ৰশ্নটোৱে তাক থকা-সৰকা কৰি দিয়ে। জীৱনৰ আধাবয়স পঢ়ি থাকোতেই গ'ল এতিয়া ভাবিছিলে অলপ শান্তি পাব কিন্তু এইটো সময়ৰ সমান মাৰাত্মক আৰু একো নাই। তাতকৈ সৰু হৈ থকাই ভাল আছিল আবিৰৰ নিচিনাকৈ! 'তই ডাঙৰ ন'হবি আবিৰ থাক এনেকৈয়ে বহুত শান্তিত আছ।' একো চিন্তা মূৰত নোলোৱাকৈ স্কুল যোৱা, খেলা, খোৱা, শোৱা।

***

অদিতিৰ আকৌ বেলেগ এটা কথাৰ কাৰণে আজিকালি ক'তো ওলাই যাব মন নোযোৱা হৈছে। মাষ্টাৰ ডিগ্ৰী কমপ্লিট কৰা এবছৰেই হ'ল। এতিয়া নেটৰ কাৰণে লাগি আছে। জে আৰ এফটো লগাব পাৰিলে ভাল আছিল। কিন্তু ওচৰ-চুবুৰীয়াৰ চকুত তাই বুঢ়ী হৈ গ'ল। 'অকল পঢ়িয়েই থাকিবানে বিয়া-বাৰুৰ কথা ভাবিবা' এই প্ৰশ্নটোত তাই বিৰাতেই বিৰক্ত হৈ পৰিছে। নিজৰ কেৰিয়াৰৰ কথা ভাবি তাই যেন  এটা পাপকামহে কৰিছে। মাষ্টাৰো কমপ্লিট কৰিলে তথাপিও বিয়া হোৱা নাই মানে ন'হবই চাগে! মানুহবিলাকে যেন এইটো কথাহে আকাৰে-ইংগিতে বুজাবলৈ যায়। কি যে হ'ব! সেয়ে আজিকালি বৰ বিশেষ প্ৰয়োজন ন'হলে তাই বৰকৈ ওলাই-মেলি নুফুৰে। বিয়া-বাৰু কৰি এটামান ল'ৰা-ছোৱালীৰ মাক হ'লেহে যেন ওচৰ-চুবুৰীয়াৰ মুখখন বন্ধ হ'ব!

***

আবিৰৰ ককাকৰ বয়স হৈ আহিছে আজিকালি আগৰ নিচিনাকৈ ঘূৰি-ফুৰি থাকিব নোৱাৰে। কাৰোবাৰ লগত মনৰ কথা দুআষাৰমানো পাতিব মন যায়। কিমাননো আৰু চকীখনতে বহি থাকি ৰাস্তাৰ মানুহবিলাকক চাই থাকিব। তেওঁৰ লগত কথা পাতিবপৰাকৈ লগৰবিলাক এজন এজনকৈ ওপৰৰজনাই নিছেই আৰু বাকীথকাকেইজন ঢাৰি-পাতি লৈছে। গতিকে তেওঁৰো লগ-সংগবোৰ কমি আহিল। আবিৰ অলপ সৰু থাকোতে ককাকৰ লগ লৈছিল, খাটনি ধৰিছিল সাধু শুনাবলৈ। কিন্তু সিও স্কুললৈ যাবলৈ লোৱাৰপৰা তেওঁৰ ওচৰলৈ অহাটোও কমিল। আবেলি সময়কণ খেলিবলৈ ওলাই যায়, সন্ধিয়া পঢ়িবলৈ বহে গতিকে সময়ৰ নাটনি হোৱাটো স্বাভাৱিক। সেয়ে ককাকৰ বাটৰ মানুহ চোৱা বাদ দি আৰু বিশেষ কৰিবলগা নাই। মানুহবোৰকে চাই নিজৰ অতীত ৰোমন্থন কৰি যায়। আবিৰ, আদিত্যৰ বয়সত তেওঁ কি আছিল আৰু এতিয়া কি হ'ল। কথাদুটামান পাতিবলৈ শ্ৰোতাৰ অভাৱ।

হোমউৰ্ৱকৰ ভয়ত ডাঙৰ হ'বলৈ মন যোৱা, মানুহৰ প্ৰশ্নবাণৰপৰা হাত সাৰিবলৈ সৰু হ'বলৈ মন যোৱা আৰু এটা বয়স এনেকুৱা যে কৰিবলৈও একো নাই, কথা পাতিবলৈও লগ নাই কেৱল নিজৰ অতীত ৰোমন্থন কৰাক বাদ দি উপায়ইও নাই।

সংসাৰৰ লীলা!

মুনমুন আজি প্ৰথমবাৰৰ কাৰণে মামাকৰ ঘৰলৈ যাব। কাৰোৰে গাত তত নাই। তাক কেনেকৈ নিব, কিহত নিব আগদিনাৰপৰাই মাক-দেউতাকৰ মাজত আলোচনা। মামাকৰ ঘৰলৈ যদিও এবেলাৰ বাত তথাপিও মুনমুনক লৈ যোৱাৰ কথা যে সেয়ে অলপ দোমোজাত পৰিছে।

আজিকালি মুনমুন হাজৰিকাহঁতৰ ঘৰৰে এজন সদস্যৰ দৰে হৈ পৰিছে। সি অহাৰপৰাই সকলোবোৰ মৰম যেন সিয়েই কাঢ়ি লৈ গৈছে আনকি পাঁচবছৰীয়া ছোৱালী মুনিৰো যেন মুনমুনৰ লগত লাগি থাকোতে খেলিবৰ কাৰণে আহৰি নোহোৱা হৈ গৈছে। এতিয়া হাজৰিকানীও তাৰ কাৰণে কতো ওলাই যাব নোৱাৰা হৈছে। জীয়েককে যদি অলপ দেৰি কাৰণে এৰি যাব পাৰে কিন্তু তাক এৰি কতো ওলাই যাব নোৱাৰে। অলপসময়ৰ কাৰণে অকলে থাকিব লগা হ'লেই সি গোটেইখন হুলস্থূল লগাই দিয়ে। এতিয়া তেওঁলোকৰ এটা নহয় দুটা সন্তান।

'মা মা মুনমুনে ইমান ডাঙৰ ডাঙৰকৈ পেক পেক কৰিছে ব'লাছোন' জীয়েকে ঢপলিয়াই আহি মাকৰ ওচৰ পালেহি। জীয়েকৰ টেটুফলা চিঞঁৰত হাজৰিকানীয়েও য'ৰ কাম ত'তে এৰি চাদৰ ওপৰ পালেহি। অলপসময়ৰ আগতে মুনমুনক খাবলৈ দি জীয়েকক ৰখিয়া পাতি থৈ গৈছিল বেলেগ চৰাই আহি যাতে মুনমুনৰ ভাগৰখিনি নাখায়হি। কিন্তু এনেকৈ চিঞঁৰিবলৈ কি হ'ল তাৰ! দেখাততো একোৱেই হোৱা নাই য'ৰ ভাত তাতেই আছে কিন্তু সি খাবলৈ এৰি চিঞঁৰিছে কিয়? একো বুজিব নোৱাৰি হাজৰিকানীয়ে তাক একাষত বহাই এটা হাতত ভাতকেইটামান লৈ তাৰ ঠোটৰ ওচৰত দিয়াত টপাটপ গিলি থ'লে। কথাটো এতিয়াহে তেখেতে বুজি পালে, মানে এওক আজিৰপৰা কোছত লৈ খোৱালেহে খাব। হায় ভগৱান, ই বাৰু কোনোবাজনমত মানুহ আছিল নেকি বাৰু! সকলোবোৰ আদব-কায়দা মানুহৰ নিচিনা ৰূপটোহে হাঁহ। কুকুৰবিলাক বাৰু দেখিছে এনেকুৱা মৰম আকলুৱা কিন্তু এটা হাঁহ হৈও সি দেখোন বেলেগ। মানুহৰ সমাগম য'ত বেছি তাৰো উপস্থিতি তাতেই। এখন্তেকৰ কাৰণেও অকলে থাকিব নোৱাৰে আৰু বেলেগ হাঁহ দেখিলে কুঁছিমুছি হাজৰিকানীৰ কোলাত সোমাইহি যেন সিহঁতবোৰ তাৰ শত্ৰুহে।

মুনমুনৰ মাকজনীক ৰাতি মেকুৰী নে হেঁপাই মাৰি থোৱাৰ পিছত তাক হাজৰিকাহঁতে কোনোমতে ৰক্ষা কৰিলে। সেই তেতিয়াৰপৰাই সি ঘৰৰে এজন হোৱাৰ দৰেই হ'ল। তেওঁলোকৰ পাঁচবছৰীয়া সন্তান মুনিয়ে তাৰ নাম থ'লে মৰমৰতে মুনমুন। আজিকালি মুনমুনক ওচৰ-চুবুৰীয়া কোনোৱে চিনি নোপোৱাকৈ থকা নাই। সৰু সৰু ল'ৰা-ছোৱালীবোৰো মুনমুন বুলিলে পাগল। তাৰ বহল ভৰিকেইখনেদি থুপুক-থাপাককৈ সিহঁতৰ পিছে পিছে পেকপেক কৰি যি দৌৰি ফুৰে দেখিলে মৰম লাগি যায়। হাজৰিকানিয়ে গা ধুই কাপোৰকেইটাও মেলিবলৈ যাব নোৱাৰে সিও পেকপেকাই পিছে পিছে যাব। গঁড়াল বনাই দিয়ে সত্বেও থাকিব নিবিচাৰে এদিন গঁড়ালত থঁওতে যিহে চিঞঁৰ ধৰিলে   সেইদিনাৰপৰা ঘৰতোৰ এটা আঁচুটীয়া ৰুম এটাৰ পকাতে বিছনা এখন বনাই দিলে আৰু ৰাতি হ'লেই টুপুককৈ গৈ বিছনাখনত উঠি শুই থাকে।

মুনমুনৰ কথা শুনি শুনি এতিয়া মুনিৰ মামাকৰ ল'ৰা-ছোৱালী কেইটাই উৎপাত লগাই আছে এদিনৰ কাৰণে হ'লেও তাক সিহঁতৰ ঘৰলৈ লৈ যাব লাগে। কিন্তু এতিয়া নিয়ে কেনেকৈ! কিন্তু সিহঁতেও নেৰে যেনেকৈ হ'লেও এবাৰ নিব লাগে মুনমুনক। শেষত হাজৰিকাৰ পৰিয়ালে সিহঁতৰ কথা শুনি ৰাজি হ'ল মুনমুনক লৈ যাবলৈ।

আজি মুনমুনৰ মামাকৰ ঘৰলৈ যাত্ৰা। মাক-দেউতাকৰ পিছে পিছে থুপুক-থাপাককৈ ওলাই আহিছে মুনমুন। তাৰ পিছে পিছে মুনি তাৰ বিছনাখন লৈ। মুনিৰ লগৰ ল'ৰা-ছোৱালীও ওলাই আহিছে মুনমুনক মামাকৰ ঘৰলৈ পঠাবলৈ। মুনিৰ দেউতাকে লাহেকৈ গাড়ীৰ ডিকিটো খুলি তাৰ বিছনাখন পাৰি মুনমুনক বহুৱাই দিলে। মুনি আৰু মাকো পিছৰ ছিটটোতে বহি ল'লে। মুনিৰ দেউতাকে গাড়ীখন ষ্টাৰ্ট কৰোতেই মুনমুনে যেন কিবা বুজিহে পালে সি পেকপেককৈ মূৰটো দীঘলকৈ মেলি মুনিৰ লগৰকেইটাক বিদায় দিয়াৰ দৰে তাৰ ভাষাতে কিবা-কিবি ক'বলৈ চেষ্টা কৰিলে। এটা একো নজনা নিৰীহ প্ৰাণী যদিও মানুহৰ মাজত থাকি থাকি সিও আদব-কায়দাবোৰ শিকি পেলাইছে। 'এইয়া সংসাৰৰে লীলা' হাজৰিকানীৰ ভাষাত।

বিবেক দংশন

হয় আপুনি ঠিকেই বুজিছে। মই কি ক'বলৈ গৈ আছো। পুনৰ এবাৰ আপোনাক সোঁৱৰাই দিও আপুনি প্ৰকৃততে হয় কোন? আপুনি এজন সভ্য সমাজৰ অহ্ নহয় সভ্য শব্দতো ক'লে হয়তো ভুল হ'ব কাৰণ সকলো ব্যক্তিয়ে সভ্য, কিন্তু সৎ হোৱাতোহে ডাঙৰ কথা। আপুনি ইমান এজন সৎ ব্যক্তি তথাপিও কেতিয়াবা কিছুমান ক্ষন্তেকীয়া সুখৰ কাৰণে সেই সততাক বৰ্জন কৰিব কিয় বিচাৰে? যদি মই আপোনাৰ কাষত প্ৰত্যকতো মূহূৰ্ততে  থিয় নোহোৱা হ'লে আপুনি হয়তো কেতিয়াবাই সৎ মানুহৰ চোলাটো সোলোকাই থ'ব লগা হ'ল হয়। নিজৰ ছাঁটোৱেও আন্ধাৰৰ হোৱাৰ লগে লগে গা এৰা দিয়ে কিন্তু মই এজন সেইজন যিয়ে আপোনাৰ লগ এৰিব নোৱাৰো, আচলতে নিবিচাৰো।

আগৰ কেইবাৰৰ দৰে আজিও অফিচৰ চহী নকৰা ফাইলকেইটা লৈ বহি আছে। এইবাৰো মানে ময়েই মনত পেলাই দিব লাগিব চহীকেইটা মাৰি দিবলৈ।লগতে থকা ফাইলকেইটা মাত্ৰ কলমটোৰ সাঁফৰতো খুলি চহী এটা মাৰি দিব লাগে। কলমৰ খুটমান চিঞাঁহীকণ খৰছ হোৱাৰ বাদে আপোনাৰতো একোৱে ক্ষতি নহয়। কিন্তু তাকে নকৰি কাষতে বহা কলিতা, দাস, শৰ্মাহঁতলৈ চাই কিহৰ আশাত বহি আছে? অহ ঠিকেই আপোনাৰো চাগে তেওঁলোকৰ দৰে সততাৰে ঘটা দৰমহাকেইটাৰে ভোক গুচা নাই। টেবুলৰ তলেৰে দিয়াকেইটাৰেহে পেটৰ জুই নুমাব। কিন্তু সেই সেইকেইটাৰে আপোনাৰ জুই নুমাবলৈ যাঁওতেযে কিমানৰ পেটত জুইকুৰা দগমগাই জ্বলি উঠিব সেই কথা কিয় ভবা নাই? আপুনিতো সকলোবোৰ কাম ভাবি-চিন্তিয়ে কৰে তথাপিও জানি-শুনিও কিছুমান ভুল কিয় কৰিবলৈ যায়। আপুনিতো এজন সৎ নিষ্ঠাৱান শিক্ষকৰ সৎ পুত্ৰ আছিল যিয়ে নিজৰ কষ্টৰ বলত ইমানখিনি পাইছেহি, কিন্তু নিজৰ সন্তানৰ, মানুহজনীৰ মৰমত কিয় সকলোখিনি জলাই দি ছাই কৰিব বিচাৰিছে। সন্তানক কষ্ট কৰিবলৈ বুজোৱাৰ পৰিৱৰ্তে সিহঁতক লেৰেলা সাদৰ কৰি সিহঁতৰ জীৱনটো জাহ যাবলৈ নিদিব। সিহঁতক শিকিবলৈ দিয়ক জীৱনৰ অৰ্থ কি?আপোনাৰ সন্তান, পত্নীয়েতো কেতিয়াও কোৱা নাই বেলেগৰ টকাৰে তেওঁলোকৰ জীৱন সজাবলৈ। তেন্তে আপুনি কিহৰ প্ৰৰোচনাত পৰি চহীটো কৰিবলৈ হাঁতত কলমটো ল'ব পৰা নাই।

সহকৰ্মীয়ে কৰা বেয়া কামবোৰত সহযোগ নকৰি তেঁওলোকক মই আপোনাক বুজোৱাৰ দৰে বুজাওক শুদ্ধ পথলৈ আহিবলৈ কঁওক। তেওঁলোকে হয়তো বিবেকৰ লগত আপুনি পতাৰ দৰে কথা পাতি নাথাকে। আচলতে নিজেই কি কৰি আছে সেইয়া চাবলৈহে নিবিচাৰে। সেয়েহে ইমানদিনে শুধৰণি পথতো ধৰিব পৰা নাই। অহ্ তাৰ আগতে আপোনাৰ বাকী থকা ফাইলকেইটাত চহীকেইটা কৰি লওঁক।

***

'হেৰা তোমাৰ কি হৈছেহে? অথনিৰেপৰা চাই আছো তোমাক শুবলৈ লৈ ইচাট বিচাট কৰি আছা। ইমান ঘামিচা যে? ইমানো গৰম পৰা নাই এনেকে ঘামি জোল বৈ যাবলৈ।' কাষতে শুই থকা চলিহাৰ ঘৈণীয়েকে মাত দিওতেহে চলিহাৰ সম্বিত ঘূৰি আহিল। ইমান দেৰি কথাবিলাক ভাবি থাকোতে গমেই পোৱা নাই তেওঁৰ ইফালে যে ঘামী গোটেই মানুহতো ভিজি গৈছে।

নাই নাই তেওঁ কেতিয়াও এনেকৈ লোকক ঠগিব নোৱাৰে। দৰকাৰ হ'লে ল'ৰাক অসমৰে এখন কলেজত পঢ়াব, যদি ইঞ্জিনীয়াৰিং, মেডিকলত চিট নাপায়, বিএছিয়ে পঢ়াব তথাপিও কিন্তু এনেকৈ লোকৰ টকাৰে কেতিয়াও তাক দামী কলেজত পঢ়ায় মানুহ কৰিব নোৱাৰে। হয় দেই মাজে মাজে তেওঁ কিয় জানো পথভ্ৰষ্ট হৈ যায় ক'ব নোৱাৰে। কিন্তু কেনেবাকৈ যদি অসৎ ৰাষ্টাৰ কথা মনলৈ আহে আজিলৈকে সেই ৰাষ্টাত ভৰি থ'ব পৰা নাই। তেনে হ'লে আজিৰ দৰে বিবেক দংশনত ভুগি পুনৰ তেওঁ উভতি আহে। হয় তেওঁ এজন সৎ নিষ্ঠাৱান শিক্ষকৰ সৎ পুত্ৰ আৰু সদায় সৎ হৈ থাকিবও। কাৰোৰে ক্ষতি কৰি নিজেই ভোগ কৰিব নোৱাৰে।